Güç Bakanlığı’nın bor işlenirken atık olarak ortaya çıkan lityumu ayrıştıran teknolojisi batarya üreticilerini ve bu alanda araştırma yapan enstitüleri heyecanlandırdı. Türkiye’de klasik manada lityum ekonomik olarak bulunmazken, dünyanın en büyük rezervinin Türkiye’de olduğu bordan lityumun ayrıştırılması teknolojisi kıymetli hammadde girdisi sağlayacak.
2019 sonunda tonu 20 bin dolar olan lityumun fiyatı pandemi nedeniyle 9 bin dolarlara geriledi. Fakat hem cep telefonu hem de elektrikli arabalardaki bataryaların vazgeçilmez hammaddesi olan lityumun yerli kaynaklarla üretilmesi büyük avantaj sağlayacak. Sabah’ın haberine nazaran, Lityum iyon pilleri geliştirmek için çalışmalar yapan Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Güç Materyalleri ve Depolama Aygıtları Araştırma Merkezi (ENDAM) Lideri Prof. Dr. Tayfur Öztürk, Türkiye’nin bor atığı sıvılardan lityum karbonat üretecek tesis kurmasının değerli bir adım olduğunu söyledi.
LİTYUM REZERVİ YETERSİZ
Öztürk, “Türkiye maalesef ekonomik şekilde işletilebilecek lityum rezervlerine sahip değil. Lityum en rahat tuzlu su rezervuarlarından elde ediliyor. Bizde Tuz Gölü’nde bir ölçü var lakin üretimi ekonomik değil. Bor rezervlerimizde yer yer yüzde 0.2 seviyesinde lityum içeren killer mevcut. Lityum daha çok Bigadiç, Kırka üzere sodyumlu bor rezervlerimizde nispeten daha yüksek. Bu bor rezervlerinin ölçüsü düşünüldüğünde hayli değerli bir lityum kaynağından kelam ediyoruz Türkiye’nin yeni yaklaşımı kıymetli bir adım” diye konuştu.
YILDA 10 TONLUK ÜRETİM
Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de, Eti Maden’in yaptığı Ar-Ge ile bor atıklarından çıkan lityumu ayrıştırma teknolojisiyle yılda 10 tonluk üretim yapılacağını söylemişti. Bataryalar için kritik ehemmiyette olan lityum için “Bor madeninden rafine bor üretimi sırasında ortaya çıkan sıvı atığın içerisindeki lityumu geri kazanma üzerine bir teknoloji geliştirdik. Birinci etapta yıllık 10 ton lityum üretim kapasitesine sahip tesisi devreye alacağız. Yıl sonunda birinci üretime geçeceğiz” demişti.
FİYAT 130 DOLARA İNMELİ
Hala lityum-iyon bataryalarda fiyatın kilowat saat başına 200 dolar civarında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Öztürk, otomotivde beklenen süratli dönüşümün sağlanabilmesi için bu sayının en az 130 dolara inmesi gerektiğini söyledi. Öztürk, “Hacimli üretim ile batarya maliyetinin orta vadede hammadde fiyatlarına yaklaşması bekleniyor. Bu açıdan ucuz etkin hususların üretileceği kaynaklara sahip olmak bir epey önemli” diye konuştu. ENDAM olarak, farklı pil teknolojileri konusunda çalıştıklarını söyleyen Öztürk, “Li-iyon bataryalar değerli bir faaliyet alanımız. Alkalin pilleri mevzu alan düşük maliyetli tahliller üzerinde çalışıyoruz” dedi.
Haber7