Torba kanun yürürlüğe girdi. Torba kanunda yer alan bir düzenleme sigortasız çalıştırılanlara yönelik olarak kıymetli bir hak getiriyor.
Sigortasız çalıştırılan emekçiler patronlarına başvurarak kayıt altına alınabilecekler. Patronun sigorta başlatmaması durumunda mahkeme yoluyla bu hakların alınması gerekliliği doğacaktır.
Kimleri kapsıyor?
1 Ocak 2019 – 17 Nisan 2020 ortasında ahlak ve iyi niyet kurallarına ters davranışı dışında işten ayrılan şahıslar ile bu tarihler ortasında sigortasız çalıştırılanlar ile hala sigortasız çalıştırılmaya devam eden şahıslar düzenlemeden faydalanabilecekler.
Kim başvurabilecek?
1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri ortasında işten ayrılan şahıslar (istifa dahil)
1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri ortasında sigortasız çalıştırılıp işten ayrılan bireyler
Halihazırda sigortasız çalıştırılanlar
Kapsamdaki şahısların 1 Ocak 2021 tarihine kadar patrona yazılı müracaat yapmaları gerekiyor. Bu müracaat sonrası süreç başlayacak. Patronun yanıtı olumsuz ise İŞKUR’a hane bazlı dayanak için müracaat yapılması gerekecek.
Patron müracaat sonrası bireyleri istihdam ederek çalıştırmaya başlarsa sigorta prim teşvikinden yararlanabilecek.
Sürecin seyri
Patron müracaat yapan şahısları işe alırsa patrona bu şahısların istihdam edildiği gün başına 44.15 TL prim dayanağı verilecek.
Patron müracaat yapan bireyleri işe alır ancak çalıştırmaz fiyatsız müsaadeye gönderirse, emekçiye fiyatsız izinde olduğu gün başına günlük 39.24 TL nakdi fiyat dayanağı verilecek.
Patron müracaat yapan şahısları işe almazsa, müracaat yapan kişinin yaşadığı hanede hane bazlı takviye kuralları kelam mevzusuysa fesih yasağı bitene kadar günlük 34.34 TL takviye sağlanacak. Bu sayede 17 Nisan öncesi işten çıkartılan bireylerin işlerine geri dönmeleri hedefleniyor
Bu şahısların ayrıldıkları patronlara başvurarak işe dönmeleri teşvik edilecek. Başka yandan patronun bu şahısları işe alıp fiyatsız müsaadeye çıkartması kelam konusu olursa bu şahıslara nakdi fiyat dayanağı ödenecek. Patron işe almazsa hane bazlı takviye devreye girebilecek.
Sigortasız çalıştırılandan feragat istenecek
Düzenleme kapsamında 1 Ocak 2019 ila 17 Nisan 2020 tarihleri ortasında sigortasız çalıştırılıp işten ayrılanlar ve hala sigortasız çalıştırılanların işe alınması halinde kendilerinden feragat istenmesi kelam konusu.
Bu bireyler müracaatlarını yaptıktan sonra patron tarafından işe alınırlarsa sigortasız çalıştırıldıkları devirdeki fiyat dışındaki haklarından feragat etmiş olacaklar.
Münasebetiyle ileride sigortasız çalıştırıldıkları periyoda ait sadece fiyatlarını alamadıklarına dair dava açabilecekler. Patrona de bu bireyleri sigortasız çalıştırdığı periyoda ait idari para cezası çıkartılmayacak ve bu periyoda ait emekçinin sigorta primlerini ödemeleri istenmeyecek.
Düzenleme iyi değerlendirilmeli
Düzenleme salgın öncesi periyotta işini kaybeden şahısların işe dönüşlerinin teşvik edilmesini ve sigortasız çalıştırılan şahısların kayıt altına alınmasını hedefliyor. Lakin bu durumdaki bireylerin müracaatlarının nasıl değerlendirileceği çok kıymetli. Patronlar bu süreçte yeni işe alım yapmakta tereddüt ediyorlar.
Bu nedenle düzenlemeden yararlanacak kişi sayısı sonlu olabilir. Öbür yandan patronlar sigortasız çalıştırdıkları şahısların müracaatlarını kabul ederlerse sorun yaşayacaklarını düşünüyorlar. Sigortasız çalıştırılan şahıslar için de benzeri tasalar kelam konusu.
Bu bireyler müracaatlarına olumsuz dönüş alırlarsa işlerinden olma kaygısı içerisindeler. Hem patron hem personel telaşlı. Bu tasaların giderilebilmesi ve düzenlemenin ayrıntıları toplumsal taraflara kapsamlı halde anlatılmalı. Bu sayede düzenlemenin hedefine ulaşması kelam konusu olabilir.
Hane bazlı takviye koşulları neler?
Müracaatları sonrası işe alınmayan bireyler için hane bazlı dayanak devreye girebilecek. Bu şahıslar müracaatlarına alacakları yanıtla birlikte İŞKUR’a hane bazlı dayanak için müracaat yapacaklar.
Hanesinde SGK’dan gelir ya da aylık alan, kısa çalışma ödeneğinden ya da işsizlik ödeneğinden faydalanan yahut sigortalı çalışan ya da tertipli toplumsal yardım alan bulunmamak koşullarını sağlayanlara hane bazlı dayanak sağlanacak. Bu şahıslara fesih yasağı sürdükçe günlük 34,34 TL dayanak ödemesi yapılacak.
Teşvik koşulları neler?
Kendisine başvuran bireyleri işe alan patronun teşvikten faydalanabilmesi için kimi kuralların sağlanması gerekiyor. Birinci olarak bu teşvikten yararlanılacak şahısları 1-31 Aralık 2020 tarihleri içerisinde işe alınması gerekiyor.
Bu bireyleri işe alan patronların bu bireyleri bir fiil çalıştırmaları halinde çalıştırdıkları gün başına teşvik almaları kelam konusu olacak.
Öbür yandan teşvikin uygulanma mühleti fesih yasağı ile paralel. Fesih yasağı uzadıkça teşvikin müddeti de uzayacak. Lakin patronun teşvik müddetince aldığı dayanağın iadesinin olmaması için bu kapsamda işe alınan ve teşvikten faydalanılan sigortalıların en az yarısının teşvik mühletinin bitiminden itibaren en az teşvik alınan mühlet kadar istihdam edilmesi gerekiyor.
Bu biçimde teşvik kapsamında işe alınan bireylere istihdam garantisi sağlanmaya çalışılıyor. Ayrıyeten patronun teşvikten faydalanabilmesi için bu kapsamda işe alınan bireylerin 2020 yılı Ağustos ayında çalışmasının bulunmaması gerekiyor.
Milliyet
Haber7
