Yasada aşıya itiraz yok

– Maddede aşıya itiraz yok

Avukat Buyruk Akpınar: “Çocuğun üstün faydası kelam konusu olduğunda aşı için anne-babanın isteği aranmaz”

KAYSERİ – Koronavirüs salgınına karşı yapılan aşılama ile ilgili bilgiler veren Avukat Buyruk Akpınar, aşı olmayan bireylerin aşikâr haklardan yoksun kalabileceği için aşının zarurî olmasından bahsedilebileceğini belirterek, “Çocuğun üstün faydası kelam konusu olduğunda da aşı için anne-babanın isteği aranmaz” dedi.

Aşının mecburî hale getirilmesi durumunun beraberinde birçok tartışmayı da getirdiğini söyleyen Buyruk Akpınar, “Covid-19 salgınına yönelik olarak geliştirilen aşıların son günlerde ülkemizde ve bilhassa Avrupa ülkelerinde faal olarak kullanılmasının akabinde mecburi bir aşı uygulamasının gündeme gelmesi durumunda bu durumun kişinin temel hak ve özgürlüklerine özellikle kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı hakkına bir terslik teşkil edip etmeyeceği hususu bir tartışma oluşturmaktadır. Zarurî bir aşılama siyasetinin gelecekte mevcut olması durumunda bu hususu hukuksal açıdan irdelemek gerekir. Anayasa‘nın İkinci Kısmı’nda Kişinin Hakları ve Ödevleri başlığı altında Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi varlığı düzenlenmektedir. Anayasanın lafzından anlaşılana nazaran tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kişinin beden bütünlüğüne dokunulamayacak, kişi istek göstermedikçe bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamayacaktır. Covid-19’un tüm dünyayı sarsan ve bir yıldan fazladır tesirini gösteren bir salgın hastalık olduğu nazara alındığında bu hastalık için geliştirilen aşının kuşkusuz bir tıbbi mecburilik olabileceği söylenebilirse de bu durumun kanunda sayılan hallerden olup olmadığı hususu değerlendirmeye muhtaç görünmektedir. Her ne kadar aşılama için 1593 sayılı 1930 tarihli Genel Hıfzıssıhha Kanunu destek olarak gösterilebilirse de Anayasanın temel hak ve özgürlüklerin sonlandırılması için aradığı kıstaslara göz atılması halinde temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasının ölçülülük ve demokratik toplum sisteminin gereklerine uygun düşmesi gerekmektedir. Hal bu türlü iken günümüzden yaklaşık 90 yıl evvel oluşturulmuş bir kanun olan Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nun bu anlayışa uygun düşmeyebileceğinden bahsedilebilir. Hakeza zorunlu bir aşılama siyasetinin kamu sıhhati için manidar olduğu açık bir halde söylenilebilirse de bu durumun yasal bir çerçeveye oturtulması gerekmektedir” dedi.

Akpınar, aşı olmayan bireylerin kimi haklardan yoksun kalacağı için aşının zarurî bir aşı olarak nitelendirebileceğini söyleyerek, kelamlarına şu halde devam etti:

“Aşı yaptırmaktan imtina eden kimselerin aşikâr birtakım ortamlara alınmaması veya bu şahısların maske kullanmadan belli birtakım yerlere girememesi durumunda kelam edilen aşının mecburî bir aşı prensibiyle uygulandığından bahsedilebilecektir. Çünkü temel hak ve hürriyetlerin kısıtlanması hususu Anayasa’nın ruhuna da uygun olmalıdır. Aşı olmamış bireylerin belirli birtakım hakları kullanmaktan mahrum bırakılması Anayasanın özüne uygun düşmeyeceğinden kelam konusu aşının mecburî bir aşı olarak nitelendirilmesine sebep olabilecektir. Kelam edilenlerin yanında zarurî bir aşılama prensibiyle hareket edilmesinin AİHM, AYM ve Yargıtay ekseninde kıymetlendirilmesi durumunda ise her ne kadar açık bir içtihada rastlamak mümkün değil ise de mezkur yüksek mahkemelerin evvelki kararlarından yola çıkarak bir fikir edinmek mümkün olabilecektir. Yargıtay ilgili Ceza Dairesinin ‘Ana ve babanın aşı uygulamasına istek göstermemeleri halinde, çocuğun üstün faydasına açıkça alışılmamış olan bu durumda ana-babanın isteği aranmaz’ formunda yerleşik bir içtihadının mevcut olduğu bilinmektedir. Bu anlayıştan yola çıkarak isimli yargı temyiz merciinin mecburî aşı siyasetinin mevcut olması durumunda da bu hale kararlarıyla örtülü bir onay verebileceğinden bahsedilebilir. Anayasa Mahkemesi her ne kadar evvelki bir kararında anne ve babaya sorulmadan çocuğa aşı yapılmasının hak ihlali olduğu tarafında bir karar vermiş ise de mecburî aşı yapılabilmesi tarafında bir kanun hazırlanması halinde bu durumun Anayasa için bir karşıtlık oluşturmayacağından bahsedilebilir. Sonuç olarak; her ne kadar şu an için zarurî bir aşılama siyaseti mevcut olmasa da gelecekte bu türlü bir durumun varlığı halinde yeni bir kanun düzenlemesinin gerektiği söylenebilir. Mezkur salgın için aşılama tıbbi bir mecburilik oluştursa da Anayasa’nın 17.maddesi tıbbi zorunluluğun yanında kanunda sayılan halleri de aradığından Genel Hıfzıssıhha Kanunu’ndan hariç olarak bu konuda yeni bir kanuna muhtaçlık duyulacağından aksi halde bu sürecin idari karar noktasında kalacağından dolayı hukuka karşıtlık teşkil edebileceğinden bahsedilebilir.”

(EK-TB-AŞ-Y)