Pandemi süreci ile birlikte “sanayide millileşme” ve “dijital dönüşüm” kavramlarının iyice değer kazandığını tabir eden Kaan, “Bizler öncelikle salgın sürecinin endüstride millileşmenin değerini bir sefer daha gösterdiğine inanıyoruz. Yalnızca hizmetler kesimine dayanan iktisatların doğal olarak bu süreçte çok daha ağır hasar aldığını, ülkemizin ise mevcut sanayi kapasitesiyle öteki ülkelerden olumlu bir formda ayrıştığını görüyoruz. Bu kapsamda, esnek üretim kapasitemiz ve büyük piyasalara yakınlığımız sayesinde etraf ülkelerle kıyaslandığında Türkiye’nin büyük bir üretim üssü olmaya aday olduğunu tabir edebiliriz.” halinde konuştu.
MÜSPET VE NEGATİF AYRIŞMALAR OLACAK
Abdurrahman Kaan, pandemi sürecinde hem müspet hem de maalesef negatif manada ayrışan bölümler olacağını belirterek, şunları kaydetti:
“İlk bakışta; tıbbi materyal ve hizmetler, besin üretimi ve perakende, bilgi ve irtibat teknolojileri ve e-ticaret bölümü için büyük avantaj sağlama potansiyeli olduğunu söyleyebiliriz. Salgın sürecinden en olumsuz etkilenecek bölümlerin ise turizm ve konaklama, her türlü hava-deniz-kara nakliyatı, fuarcılık, cümbüş, otomotiv ve inşaat dalları olacağını kestirim edebiliriz. Fakat bundan sonraki süreçte dal ayrımı olmaksızın bütün işletmelerin sanal çalışma ve bağlantısı destekleyen araçlara verdikleri kıymet ve yatırımlar da süratli bir halde artış kaydedecektir. Çünkü salgın sürecinin global seviyede istihdam piyasalarını derinden etkileyeceği, neredeyse bütün ülkelerde işsizlik oranının önemli bir sıçrama yapacağı iddia edilmektedir. Global iktisadın yakın geleceğine yönelik ortaya konulan projeksiyonlar, birçok ülke için yüzde 20’lere varan işsizlik oranının kelam konusu olacağına işaret etmektedir.”
DİJİTALLEŞME AVANTAJLARI BERABERİNDE GETİRECEK
MÜSİAD Genel Lideri Kaan, iş gücünde sürekliliğin sağlanması ismine dijitalleşmeye olan ilginin artacağını vurgulayarak, “Dijitalleşme süreci, iyi değerlendirildiği takdirde birçok avantajı da beraberinde getirecektir. Özellikle KOBİ’lerimizin dijitalleşmeye yönelik ilgi ve iştahlarının artması durumunda üretimde önemli bir verimlilik artışı sağlanacaktır. Tekrar bu kapsamda, çok karlı ve yüksek hacimli bir iş kolu olan e-ihracat da değerli bir potansiyel barındırmaktadır. Bu nedenle dinamik nüfusumuz ve iş yapabilme marifetlerimiz sayesinde bu dönüşümün gereklerini gerçek okuyarak hareket etmemiz elzemdir.” sözlerini kullandı.
Bu anlayış doğrultusunda, dijitalleşme atılımına takviye olmak ismine MÜSİAD bünyesinde Dijital Dönüşüm ile KOBİ Geliştirme ve Markalaşma Komiteleri oluşturduklarını aktaran Kaan, “İç piyasada gerçek bölüm ve tüketicilerimiz için sunulan ve sunulacak olan ek dayanaklar, dış piyasada ise oluşacak beklenen fırsat ortamlarının iyi kıymetlendirilmesi sonucu ülke olarak pandemi sürecini en az hasarla kapatacağımıza inanıyoruz. Bu vesile ile MÜSİAD ile AGS Küresel Araştırma iş birliğinde hazırlanan Dijital Dönüşümün İş Süreçlerine Tesiri araştırmamızın, geleceğe ışık tutmasını ve tüm kesimler tarafından istifade edilmesini temenni ediyorum.” diye konuştu.
DİJİTAL DÖNÜŞÜM FİRMALARIN YÜZDE 70’İNİ ETKİLEYECEK
MÜSİAD KOBİ Geliştirme & Markalaşma Komite Lideri ve AGS Küresel Kurucu Ortağı Abdülkadir Sıcakyüz de rapora ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“MÜSİAD ve AGS Küresel iş birliğinde hazırlamış olduğumuz bu rapor kapsamında, 25 farklı bölümden 340 iş dünyası temsilcisinin iştiraki ile geniş iştirakli bir araştırma gerçekleştirdik. Rapora nazaran, firmaların yüzde 70,8’i yakın vakitte iş süreçlerini etkileyecek bir dijital dönüşüm dalgası bekliyor. Kovid-19 süreci ile birlikte çabucak hemen tüm kesimlerde süratli bir dijital dönüşüm beklentisi oluştuğunu ve bu hususta hazırlıklara başlandığını görmekteyiz. Araştırmaya katılan iş dünyası temsilcilerinin yüzde 91,9’luk çok büyük bir kısmı, kısa ve orta vadede dijital altyapı süreçlerini tamamlayacaklarını belirtti. Araştırmaya katılan firmaların yüzde 57,4’ü yapay zekanın hayatımıza girmesini olumlu ve kolaylaştırıcı bir öge olarak görürken, yüzde 41,8’i kolaylaştırıcı olacağını lakin tasa duyduğunu tabir etmektedir. Araştırmaya katılan firmaların yüzde 42,4’ü bütçe yetersizliğinin dijital dönüşüm süreçlerini yavaşlatan birinci öge olduğunu belirtmektedir. İnsan kaynağı yetersizliği (yüzde 40), hangi teknolojilere gereksinim duyulduğunun bilinmemesi (yüzde 23,8) ve makul bir stratejik yol haritasının olmaması (yüzde 23,8) öteki kıymetli başlıklar olarak karşımıza çıkıyor.”
KRİPTO PARALAR 10 YIL İÇİNDE REZERV HALİNE GELECEK
Abdülkadir Sıcakyüz, araştırmada kripto paralarla ilgili öne çıkan başlıklara değinirken, “Araştırmaya katılan firma temsilcilerinin yüzde 46,9’u önümüzdeki 10 yıl içerisinde dünyada rezerv para biriminin kripto paralar olacağını belirtiyor. Altını rezerv para olarak görenlerin oranı ise yüzde 33,9’dur.” dedi.
Sıcakyüz, rapor ile daha güçlü bir ekonomik model için dijitalleşmenin özendirilmesi, gerekli takviye ve teşvik sistemlerinin tekrar ele alınması, eğitimin tüm kademelerinde dijital yetkinliklerin artırılmasına dayalı bir perspektif ile hareket edilmesi, yerli-milli üretim ve hizmetleri güçlendirecek dijital altyapılara daha fazla dayanak verilmesi gerektiğinin ortaya çıktığını kaydetti.
SÜRATLI ADAPTE OLAN ÜLKELER GELECEK 100 YILIN ÖNDERLERI OLACAK
MÜSİAD Dijital Dönüşüm Komitesi Lideri ve Teknopalas AŞ Kurucu Idare Konseyi Üyesi Fahrettin Oylum ise yapay zeka, 5G ve objelerin interneti üzere teknolojilerin temel olarak tüm dallarda oluşturduğu dönüştürücü tesir çarpanının, iş dünyası için risk ve fırsatlar ortaya çıkardığını söyledi.
Oylum, devamla şunları kaydetti:
“Geleneksel iktisatta faaliyet gösteren aktörlerin günümüzdeki en büyük tasalarından biri, ortaya çıkacak yenilikçi bir eser ile ortaya çıkan bir girişimciye karşı, yıllarca verdikleri gayret sonucu elde ettikleri kazanımlarını kaybetmek. Perakende, medya, eğitim üzere kesimlerde bu etkiyi net bir halde gören iş dünyası, dijital dönüşümün dışında kalmadan bu trene binmenin sistemleri üzerine düşünüyor.
Yalnızca yapay zeka iktisadının 2030 yılına kadar oluşturacağı iktisadın boyutunun 15,7 trilyon dolar olacağı öngörülüyor. 3 trilyon dolarlık bir blokzincir ekonomik büyüklüğü, 500 milyar dolarlık bir objelerin interneti teknolojileri büyüklüğü ve öbür dönüştürücü teknolojileri ele aldığımızda bu sayı 20 trilyon dolarlık bir sayının üzerine çıkıyor. 133 trilyon dolarlık bugünkü dünya iktisadının büyüklüğüne baktığımızda, bu teknolojilerde kelam sahibi olacak ülkelerin önümüzdeki 100 yılın yeni dünya önderleri olacağını varsayabiliriz. 5G teknolojisi ile elde edilecek bilgi bağlantı suratı ve hayatın her alanında yer edinecek olan objelerin interneti aygıtlarından elde edilecek dataların büyüklüğü yapay zeka şirketlerini beslerken, tüm bu teknolojiler üzerine bölüm dinamiklerini derinden sarsacak yeni şirketler, klâsik iktisatta gayret etme konusunda taviz vermeyen şirketlere pek fazla baht tanımayacak ya da bu değişimi şahsen kullanıcılar yapmış olacak. Günümüzde var olan birçok dalda liderlik, önümüzdeki periyotlarda yapay zeka teknolojisini o kesimde en iyi halde kullanan şirketlere devredilecek. Burada asıl dikkat edilmesi gereken nokta ise bu yıkıcı etkiyi oluşturan şirketlerin klâsik iktisat modelini tercih eden şirketlerden değil, bilakis o dal ile ilgili dönüştürücü fikirlere sahip start-uplardan karşımıza çıkacağı gerçeğidir.”
YAPAY ZEKADAN EN ÇOK HİZMET, SIHHAT VE LOJİSTİK ETKİLENECEK
Yapay zekanın etkileyeceği dallara işaret eden Oylum, hizmet, sıhhat ve lojistik üzere dalların bu dönüşüm sürecinden en süratli etkilenecek bölümler olduğunu söyleyebileceklerini söz etti.
Oylum, “Rapordan elde edilen dataları incelediğimizde de bu kesim temsilcilerinin işlerini daha az insan gücü ile, yani dijital iş gücü ile yönetebilecekleri tespitini görüyoruz. Lakin bu durum, öbür kesimlerin bu dönüşüm sürecinden etkilenmeyeceği manasına gelmiyor. Dijital dönüşümün en kıymetli aktörleri; mikro işlemcilerin suratları ve suratlarında elde edilen üssel artış… Bu durum, dönüşümün tesir sürecine de gerçek orantılı olarak tesir ediyor. Bu kadar süratli gerçekleşen bir dönüşüm sürecinde tüm dalların, mevcut durumlarını gözden geçirerek acilen dijital dönüşüm süreçlerini belirlemelerinde yarar olacağını düşünüyoruz. Tıpkı halde, ilgili dal temsilcilerinin faaliyet gösterdikleri STK’lar, meslek odaları, ticaret ve sanayi odalarının da üyelerine bu bahiste takviye olacak yeni düzenekler oluşturmaları, bu dönüşüm sürecinin daha az hasarla atlatılmasına katkı sağlayacaktır.” diye konuştu.
Türkiye’de dijitalleşme bağlamında yapılan çalışmalara değinen Oylum, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dijital dönüşüm, bir süreç olarak tüm dünyada ele alınıyor. Dönüşüm süreci başladığı günden bu yana güya hiç bitmeyecekmiş üzere daha da hızlanarak ve kendini yenileyerek devam eden bir süreç. Türkiye de bu dönüşümün sürekliliğinin farkında. Devletimiz, yeni Cumhurbaşkanlığı sisteminde Dijital Dönüşüm Ofisi’ni kurarak bu mevzuya vermiş olduğu ehemmiyeti ve hususun ne kadar kritik olduğunu göstermiş oldu.
Raporumuzdaki bilgilerde, iştirakçilerin yüzde 70’e yakınının dijital dönüşüm süreçlerinde en azından birinci adımı attıklarını görüyoruz. Fakat bunu ileriye götürecek ve sürdürülebilir bir dönüşüm haline getirecek bir yapıya oturtmak için muhtaçlık duydukları yol haritasının oluşturulmasında takviyeye muhtaçlıkları olduğunu görüyoruz. Bilhassa KOSGEB üzere kurumların bu süreçte takviye düzeneklerini bu yeni periyoda nazaran şekillendirmeleri işletmelerin dönüşüm sürecine önemli bir katkı sağlayacaktır. Birebir biçimde TOBB, bünyesinde oluşturulacak bir bütçe ile üyelerinin bu dijital dönüşüm süreçlerini yönetmelerine katkı sağlayabilir.”
ROBOTLARA METAL YAKALILAR, YAPAY ZEKAYA SANAL YAKALILAR
Fahrettin Oylum, yapay zeka çağında iş dünyasındaki tanımlamaların da değişeceğine işaret ederek, “Öncelikle yapay zekayı da bir robot olarak görmemiz gerektiğini belirtmek isterim. Günümüzde nasıl çalışanlar mavi ve beyaz yakalı olarak sınıflandırılmışsa yeni iş gücü kaynakları olarak görebileceğimiz robotları ‘metal yakalılar’, yapay zekayı ise ‘sanal yakalılar’ olarak nitelendirebiliriz. Bu iki yeni sınıfın toplum üzerinde sosyolojik olarak bir dönüşümü de tetikleyeceği aşikar. Bunun şuuru ile Japonya’da başlatılan Toplum 5.0 kavramının önemli bir formda ülkemizde de gündeme alınması gerektiğini düşünüyoruz.” dedi.
Dünyada yapay zeka alanında en fazla yatırımı olan ülkenin, ucuz insan gücüne dayalı iktisat modeli ile büyüyen Çin olmasının bir tezat olarak görülebileceğini fakat bu süreçte faal rol almaması durumunda yaşayacağı toplumsal tesirlerin farkında olan Çin’in, bu büyük yapay zeka iktisadından aslan hissesini alarak zenginliği ülkesinde tutmayı amaçladığını kaydeden Oylum, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye’deki iş dünyası olarak bu dönüşüm sürecine dahil olmak için karşımıza çıkan en faal 2 yoldan birincisi, kesimimiz ile alakalı eserler geliştiren bilişim şirketleri ile ‘as a service’ iktisadı üzerine bölümümüze yönelik olarak yeni iş modelleri geliştirmek olmalıdır. İkinci alternatif model olarak ise yeniden kesimimize yönelik eserler geliştiren girişimcilere sermayemiz, bilgi birikimimiz ve ilişkilerimiz ile ortak olmaktır. Bu biçimde hayata geçireceğimiz start-up yatırımcılığı modeli ile hem mevcut işletmelerimizin dijital dönüşüm süreçlerine start-upların hızlandırıcı tesirini dahil etmiş olacağız hem de yatırım yapmış olduğumuz teşebbüsün büyümesi durumunda bölümde yine iyi bir konum elde edebilme bahtımızı arttırmış olacağız.
Türkiye olarak yeni devirde ithalata dayalı bir ekonomik büyüme modeli yerine imalat ve inovasyona dayalı bir büyüme modeli ile hareket ediyor olacağımızı görüyoruz. Devletin en uzman isimlerinin çizdiği bu model içerisinde büyümek isteyen işletmelerimizin inovasyon ve üretim odaklı bir dijital dönüşüm planı yaparak işletmelerini dönüştürmesi, işletmelerinin geleceği için bugün atacakları en kıymetli adım olacaktır.”
Haber7
