UNESCO Dünya Miras
Listesi’nde yer alan Göbeklitepe‘yi yaptığı çalışmalarla insanlık tarihine kazandıran Prof. Dr. Klaus Schmidt, vefatının 7. yılında anılıyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, “Tarihin sıfır noktası” olarak nitelendirilen Göbeklitepe, birinci defa 1963 yılında İstanbul ve Chicago üniversitelerinin ortaklaşa yaptığı yüzey araştırmasıyla gündeme geldi. Tarlasını süren bir çiftçinin 1986 yılında bulduğu heykelin akabinde Göbeklitepe’de somut bulgulara ulaşıldı.
Bulduğu taşın tarihi bir kıymete sahip olduğunu düşünen çiftçi, hassaslık göstererek bu heykeli Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi yetkililerine teslim etti. Birinci başlarda ne olduğu pek anlaşılamayan heykel, müzede muhafaza altına alındı. 1994’te bölgeyi ziyaret eden Prof. Dr. Schmidt ise Göbeklitepe’deki üst kısımları görünen taşların neolitik periyoda ilişkin olduğunu fark etti.
Bahisle ilgili çalışmaların başlatılması üzerine 1995-2006 yıllarında Şanlıurfa Müze Müdürlüğünün başkanlığında, Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Harald Hauptmann, daha sonra Schmidt ve takımının iştirakiyle kesintisiz hafriyat çalışmaları gerçekleştirildi.
Klaus Schmidt hafriyat başkanlığı misyonunu üstlendi
Ören yerinde sürdürülen hafriyat çalışmalarının başkanlık vazifesi 2007 yılında Prof. Dr. Schmidt’e verildi. Bu periyotta Göbeklitepe’de gerçekleşen hafriyatlarda insanlık tarihi için kıymetli ipuçları ortaya konuldu.
Kazılardaki buluntulara nazaran, insanoğlunun avcı-toplayıcı bir hayat şeklinden yerleşik hayata geçtiği, bu periyotta insanların mütevazı ve kolay bir hayat stiliyle yetinmemiş oldukları, bilakis görkemli bir evre yaşadıkları biçiminde yorumlandı.
Hafriyatlarda, neolitik periyoda ilişkin insan heykeli, kireç taşından şekillendirilmiş yaban domuzu, tilki ve kuş kabartmalarıyla çakmak taşından yapılmış çok sayıda ok ucu bulundu.
Çalışmalarda, neolitik periyoda ilişkin, uzunlukları 3-6 metre, yükleri da 40-60 ton olan, yabani hayvan figürlü “T” biçimli dikili taşlar gün yüzüne çıkarıldı.
Bölgede 8-30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen biçimli dünyanın en eski tapınak kalıntıları ve yaklaşık 12 bin yıl öncesine ilişkin olduğu belirtilen 65 santimetre uzunluğunda insan heykeli üzere çeşitli tarihi eserler bulundu.
Elde edilen buluntularda bölgenin “tarihin sıfır noktası” olarak nitelendirilmesi, dünyanın gözünün bölgeye çevrilmesini sağladı.
Kısa müddette dünyanın dikkatini çeken ören yeri, 2011 yılında UNESCO Dünya Kültür Miras Süreksiz Listesine alındı. Hafriyat Lideri Schmidt, Göbeklitepe’nin kalıcı miras listesine geçmesi noktasında ilgili kurumlarla uyumlu bir halde çalışmalara dayanak verdi.
Prof. Dr. Schmidt, tatil için gittiği Almanya’da 20 Temmuz 2014 tarihinde geçirdiği kalp krizi sonucu 61 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi 25 Temmuz 2014’te Almanya’nın Diebach kentinde düzenlenen merasimle toprağa verildi. Profesörün vefatı, Göbeklitepe çalışmalarını yürüttüğü Şanlıurfa’da da ıstırapla karşılandı.
“Buraya çok büyük bir emek verdi”
Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Lideri Zeynel Abidin Beyazgül, Prof. Dr. Schmidt’in dünya tarihi mirasına büyük bir hizmette bulunduğunu söyledi.
Klaus Schmidt’in yıllarca aradığı yeri Şanlıurfa’da bulduğunu ve hafriyatları büyük bir heyecanla gerçekleştirdiğini belirten Beyazgül, “Buraya çok büyük bir emek verdi. Bu nedenle ben Klaus Schmidt için diyorum ki buranın annesi odur, zira buranın ortaya çıkmasına o neden olmuştur. Onun vefat yıl dönümünde bir sefer daha teşekkürlerimizi iletiyoruz.” dedi.
Schmidt’in Göbeklitepe’nin gün yüzüne çıkarılması ve tanıtılması noktasında verdiği gayrete yakından tanıklık ettiğini anlatan Yıldız, “Klaus Schmidt burada personel üzere çalışırdı. Bizimle bir arada yemek yer çay içerdi. Çalışanların namaz vaktine ve istirahat saatine hiç karışmazdı, dürüst bir biçimde çalışıyordu. Herkes de onu severdi ve hürmet gösteriyordu. O da bizim bölgenin giysisine uyardı, başına puşi takardı.” diye konuştu.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Eşber Ayaydın
Haberler.com
