İşte Taha Dağlı’nın o yazısı;
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İstanbul’da Patrikhaneden çıkıp, Eminönü’ndeki Rüstem Paşa Camini ziyaret etti. Pekala neden orayı tercih etti?
Pompeo cami ziyaretiyle “dini özgürlükler” iletisi verdi, “bu çeşit ibadet yerlerinde tüm insanların inançlarını özgürce ve açık biçimde yerine getirmelerine müsaade verilmelidir” dedi.
Rüstem Paşa cami, İstanbul’un fethinden yaklaşık 110 yıl sonra inşa edildi.
Mescitten evvel yerinde yeniden bir mescit varmış. Onun öncesi de bir kilise olabilir.
Tahminen o nedenle Rüstem Paşa mescidi inşa edilmeden evvelki hali Kilise Cami olarak da biliniyormuş.
Türkiye dini özgürlükler konusunda dünyanın en cömert ülkesi.
Ancak Pompeo, güya Türkiye’de dini özgürlük yokmuş üzere davrandı.
Bir vakitler yıkılmış bir kilisenin yerine inşa edilmiş olan bu mescide gidip, “herkesin inancını yerine getirmesine müsaade verilmelidir” dedi, bunun teminatının da ABD olduğunu vurguladı.
Rüstem Paşa Caminin en değerli özelliği çinileri. Kıymet biçilemez hoşlukta çinilerle süslü bir cami, burası.
Pompeo çinilere hayranlığını da gizlemedi, “nefes kesici güzellikte” sözünü kullandı.
Rüstem Paşa Caminin çinileri, ABD’ye hiç de yabancı değil.
Tarihçi Murat Bardakçı bir periyot yazmıştı, 90’lı yıllarda Rüstem Paşa camindeki onarım sırasında yerlerinden sökülen ve depoya kaldırılan çinilerden ikisi kaybolmuştu. Sonra o çiniler, New York’taki Metropolitan müzesinde ortaya çıkmıştı.
Amerikalıların, Rüstem Paşa Mescitle alakalı bu türlü bir “eski Türkiye” anısı var.
Yasal devrinden sonra Osmanlı’nın duraklama periyoduna girmesi de Pompeo’nun tarihi iştahını mı kabartıyor bilinmez.
Rüstem Paşa’nın tarihteki yeri de değerli. Pompeo buna vurgu yapmak istemiş de olabilir.
Rüstem Paşa, Yasal Sultan Süleyman’ın damadı, halk tarafından pek sevilen biri değil. Osmanlının en uzun mühlet sadrazamlık yani bir diğer deyişle başbakanlık yapmış olan siyasetçisi.
Bununla birlikte Yasal periyodunun iki büyük askeri ve siyasi dehası kabul edilen Makbul İbrahim Paşa ile Şehzade Mustafa’nın öldürülmesinde hissesi olan aktör Rüstem Paşa’dır.
Rüstem Paşa tıpkı vakitte Hırvat, Hristiyan bir ailenin çocuğudur yani devşirme olarak genç yaşta İstanbul’a gelmiş, Müslüman olmuştur. Pompeo, bu türlü bir tarihi karakter üzerinden bildiri vermek suretiyle de kısa İstanbul ziyaretinde, Rüstem Paşa camine gitmiş olabilir.
Ayasofya’nın ibadete açılmasına ABD’den en yüksek sesli tepkiyi veren kişi Pompeo’ydu.
Pompeo İstanbul’a gelip, Ayasofya’yı ziyaret etmedi.
Muhakkak ki “cami statüsünü kabul etmiyorum” demek istedi.
Onun yerine Rüstem Paşa camine gitti.
Geldiğinde illa bir cami ziyaret etme koşulu var mıydı, elbette yoktu fakat dini özgürlükler masalı üzerinden gelip, bir yerlere bir işaretler vermeye kalkmış olabilir.
Çünkü Rüstem Paşa camine ilgi duyan Amerikalılar, New York’taki Metropolitan müzesine çalıntı çini kaçıranlar ve Mike Pompeo ile sonlu değil.
Ayasofya’nın ibadete açılmasından 1 hafta sonra 30 Temmuz’da ABD’nin Ankara büyükelçisi Satterfield de ne tesadüf, Rüstem Paşa camini ziyaret etmişti.
Pompeo’nun Patrikhane ziyaretiyle ise Rusya’ya bir gönderme yaptığını söyleyebiliriz.
Burası, Rus Ortodoks kilisesiyle rekabet halinde.
Tıpkı vakitte Rusya’ya karşı Amerika’nın takviye verdiği Ukrayna 2 yıl evvel Rus Ortodoks kilisesinden bağımsızlığını Fener Rum Patrikhanesi üzerinden teyit etmişti.
Pompeo İstanbul’dan ayrıldıktan sonra da çeşidine yeniden bir Rusya zıddı olan ülke Gürcistan’a gitti.
Mike Pompeo Ocak ayından sonra ABD idaresinde yok.
Yani şu an o da bir topal ördek.
Lakin CIA tecrübesinin üzerine ABD Dışişleri Bakanlığıyla 2024’te başkanlığa oynadığını herkes biliyor.
Trump’ın tersine Pompeo’nun icraatlarının, seçimi kazanan Biden’ın siyasetleriyle çok fazla çakışmadığını hatta bir çok bahiste örtüştüğünü de söylemek mümkün.
Pompeo, İstanbul’a gelmeden evvel Fransa’daydı ve Macron ile görüştü.
Maksatlarında ise Türkiye ve Erdoğan vardı.
ABD ile Avrupa’nın Erdoğan’a karşı birlikte hareket etmeleri gerektiğini vurguladı.
Bunu söyledikten sonra İstanbul’a geldiğinde ise Fransa ile Almanya’nın Dışişleri Bakanları, Pompeo’nun bildirisini teyit edip, ABD’nin yeni lideri Joe Biden’a “Türkiye’ye karşı güçlerimizi birleştirelim” davetinde bulundu.
Haber7
