Dünyada yaklaşık 2 milyon 800 bin, Türkiye‘de ise 50 bin Multipl Skleroz (MS) hastasının bulunduğu ve hastalığın, bayanlarda erkeklere oranla 2 kat sık görüldüğü bildirilirken, sigaranın hastalarda atak riskini, D vitamini düşüklüğünün ise hastalık gelişme riskini yükselttiği belirtildi.
Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Vildan Yayla, AA muhabirine yaptığı açıklamada, MS hastalığının, beyin ve omurilik üzere merkezi hudut sisteminin etkilendiği nörolojik bir sıhhat sorunu olduğunu söyledi.
MS’nin, bedenin bağışıklık sisteminin neden olduğu (otoimmün) bir hastalık olduğunun düşünüldüğünü tabir eden Yayla, beyin ve omurilikte, hudut lifinin (nöron) etrafını sarıp, koruyan ve sinyal iletiminde rol oynayan miyelin kılıfı bulunduğunu, MS’li bireylerde tam bilinmeyen bir nedenle, bedenin kendi savunma düzeneklerinin, merkezi hudut sistemindeki bu kılıfa saldırarak tahrip ettiğini anlattı.
Yayla, hudut sisteminde tahrip olan bölgenin, bedenin hangi fonksiyonunu yerine getiriyorsa o fonksiyonda aksaklık yaşanmaya başladığını aktararak, bu durumun çoğunlukla süreksiz fonksiyon bozukluğuna yol açtığını, bazen de hasarın kalıcı olabildiğini vurguladı.
“Genç erişkinlerde en sık işlevsel kısıtlılık yaratan nörolojik hastalık olan MS, bayanlarda erkeklere oranla 2 kat daha sık görülmektedir. En sık 20-40 yaşlar ortasında ortaya çıkar fakat 10 yaş üzere erken başlangıçlı hastalar ve 40 yaşından sonra başlayan olgular da vardır.” bilgisini veren Yayla, dünyada yaklaşık 2 milyon 800 bin, Türkiye’de ise 50 bin civarında MS hastası bulunduğunu bildirdi.
Yayla, MS’nin ölümcül ve bulaşıcı bir hastalık olmadığının altını çizerek, MS’li kişinin çocuğunda bu durumun görülme mümkünlüğünün yaklaşık yüzde 1-2 olduğunu söz etti.
“Belirtilerin atak olabilmesi için en az 24 saat devam etmeli”
Hastalığın belirtilerinin şahıstan şahsa değişiklik gösterebildiğini lisana getiren Yayla, “Belirtilerin birçoğunun olağan bireylerde, vitamin eksikliklerinde ya da öteki hastalıklarla birlikte görülebileceği de unutulmamalıdır. Hastalarda bu belirtilerin hepsi bir ortada görülmeyip ekseriyetle bir yahut birkaçı bir ortada bulunabilir.” dedi.
Prof. Dr. Yayla yorgunluk, halsizlik, yüzde yahut bedenin bir tarafındaki kol ve bacakta yahut her iki bacakta birden güç kaybı, yüzde yahut bedenin bir tarafındaki kol ve bacakta, bacaklarda uyuşma ve karıncalanma, hissizlik, bir yahut iki beğenilen birden bulanık görme, çift görme, görme bozuklukları, kas sertleşmesi, idrar kaçırma ve sık idrara çıkma, konuşma bozukluğu, bağırsak sorunları, yürümede dengesizlik ve cinsel fonksiyon sıkıntılarının önde gelen belirtiler ortasında yer aldığını söyledi.
MS’ye bağlı yakınmaların “MS atağı” sırasında ortaya çıkıp daha sonra iyileşebileceği üzere, bir kısmının uzun periyot kalıcı olabildiğine dikkati çeken Yayla, hastalığa ait şunları kaydetti:
“MS belirtilerinin atak olarak tanımlanabilmesi için en az 24 saat devam etmesi gerekmektedir. MS tanısı, nöroloji uzmanı, tercihen MS konusunda tecrübeli bir nöroloji uzmanı tarafından konulmalı. Uzun periyodik takip ve tedavi gerektiren bu hastalıkta bilhassa başlangıç devirlerinde MS’yi taklit edebilen pek çok hastalık olması nedeniyle hastaların bir kısmında teşhis kuşkulu olabilmektedir.
Fizik muayenesi ve hikayesi ile hastada MS tanısı düşünülüyorsa, hastaya beyin Manyetik Rezonans (MR) ve bazen de omurilik MR incelemeleri yapılır. Tanıyı netleştirmek için hastadan beyin omurilik sıvısı (lomber ponksiyon) alınması, uyarılmış potansiyeller denilen EMG tetkiklerinin yapılması ve MS ile karışabilecek öteki hastalıkların dışlanması için birtakım testlerin yapılması gerekebilir.”
“D vitamini azlığı MS riskini arttırabilmektedir”
Akdeniz mutfağı, zerzevat, meyve ve balık yüklü beslenmenin MS için iyi bir beslenme programı olduğunu lisana getiren Yayla, yiyeceklerden tuzun azaltılması gerektiğini belirtti.
Yayla, kelamlarına şöyle devam etti:
“Sigara genel sıhhate ziyanlı olduğu üzere MS için de ziyanlıdır. Sigara kullanımı MS hastalarında daha sık atak geçirmeye ve hastalığın berbat gidişine neden olabilir. Bu nedenle sigara kesinlikle bırakılmalı.
D vitamini azlığı MS riskini arttırabilmektedir. Bu nedenle MS hastaları D vitamini için en kıymetli kaynak olan gün ışığından faydalanmalı, gerekirse hekiminin önerisi ile D vitamini desteği kullanmalı.”
MS hastalığının tedavisinin şahsa özel olduğuna işaret eden Yayla, erken teşhis ve tedavinin kıymet taşıdığını söyledi.
Yayla, “MS, ataklarla seyreden bir hastalıktır, atak sırasında yapılacak kısa periyot atak tedavisi ve bu atakların oluşmasını engellemeye yönelik uzun periyot tedaviler olmak üzere iki çeşit tedavi metodu vardır.” dedi.
Atak tedavisinin, Türkiye’de en sık uygulanan formuyla ekseriyetle damardan serum ile verilen kortizon tedavisi halinde olduğunu anlatan Yayla, şu bilgileri paylaştı:
“Atakların sıklığını azaltmaya ve kişinin fizikî hünerlerinin korunmasına yönelik birçok uzun periyot tedavi seçeneği mevcuttur. Birinci seçenek olarak, haftanın muhakkak günlerinde yapılan iğne tedavilerinin dışında, günde 1 ya da 2 sefer kullanılan tablet formları olduğu üzere, bu tedavilerden yarar görmeyen ya da çok etkin durumdaki kimi hastalarda ayda bir ya da 6 ayda bir damardan uygulanan ya da farklı uygulama biçimleri olan tedavi seçenekleri de mevcuttur.??????? MS, artık çok daha iyi denetim edilebilir duruma gelmiştir. Erken ve uygun tedavi ile MS’ye bağlı özürlülük durumu değerli oranda azalmaktadır.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Yeşim Sert Karaaslan
Haberler.com
