Müslümanların üzerine görev olan günde 5 vakit farz namazları, rastgele bir nedenden yahut aksilikten ötürü kılınmadıysa diğer bir vakit kılınmayan namaz kaza namazı olarak kılınmalıdır. 5 vakit olan farz namazlarını vakitlice kılınırsa eda, vaktinden sonra kılınırsa da kaza denmektedir. Her namazın kılınması gereken vakit bulunur ve şayet namaz, vaktinde kılınmazsa kaçırılmış ve borçlanmış olmaktadır. Namazın kazaya bırakılması Ramazan ayında tutulamayan oruçların Ramazan’dan sonra tutulmasıyla birebirdir. Vakit namazın kaçmasının akabinde mekruh vakitler dışında her an kazası yapılabilir.
KAZA NAMAZI NEDİR?
Her Müslüman bireyin günde 5 kez kılması gereken farz namazlar bulunmaktadır. Bunlar, sabah, öğlen, ikindi, akşam, yatsıdır. Bu namazlardan biri rastgele bir nedenden ötürü uyuyakalmak, yolda-yolculukta olmak yahut hasta olmak üzere nedenlerden ötürü kılınmamışsa-kaçmışsa daha sonra o namazın kazası yapılır. Kaza namazları telafi namazları üzeredir. Allah’a olan namaz borcunu ödemek için yapılır ve sık sık tekrarlanmamasına itina gösterilmelidir. Peygamber Efendimiz (s.a.s) kaza namazla ilgili şu hadisi buyurmuştur: ‘Biriniz uyuyakalır yahut unutur da bir namazı vaktinde kılmazsa, hatırladığı vakit o namazı kılsın. O vakit, kaçırdığı namazın vaktidir.’
Lakin bilerek ve isteyerek farz namazı kılmayıp, sonra kaza yapılır kanısı günahtır ve tövbe edilmesi gerekir. Namaz, İslamiyet’te en hassas ibadet olduğundan Müslümanların bilhassa farz namazlarına dikkat etmesi vurgusu çok fazla yapılmaktadır.
KAZA NAMAZI NASIL KILINIR?
Farz namazlardan biri imkan bulup kılınmadıysa, kişinin kaçırdığı namaz aklına geldiği kaza namazını kılabilir. Lakin kimi vakitler vardır ve o vakitlerde farz, beyhude ve kaza namazları kılınmaz. Namaz kılınmayan vakitler şöyledir:
– Güneşin batmasından önce 40-50 dakika önce
– Güneşi doğmasından sonra 40-50 dakika evvel
– Güneşin tam zirvede bulunduğu öğlen ezanından 10-15 dakika evvel
Geçmiş namazların kazasını kılarken nasıl niyet edilir?
Bu vakitler dışında her an kaza namazı kılınabilir. Kaza namazı kılarken vakit namazı kılar üzere abdest alınıp hazırlık yapılır ve kıbleye yönelip ‘Niyet ettim Allah isteği için vaktinde kılmadığım sabah, öğlen, ikindi, akşam, yatsı (hangi vakit namazı kılınmadıysa o vakte niyet edilir) namazının kazasını kılmaya’ formunda niyet edilir ve namaza durulur.Kaza namazları kılarken, kılınan vakit namazının farzı kılınır. Örneğin, sabah namazını kaçıran bir kişi, kaza namazını kılarken sabah namazının tamamını değil de yalnızca 2 rekat farzını kılar. Öğle namazı 4, ikindi namazı 4, akşam namazı 3, yatsı namazı 4 rekat farzı ve 3 rekat vitir formunda kaza namazları yapılmaktadır.
FARZ NAMAZLARI KAZAYA BIRAKMAK GÜNAH MI?
İslam’ın direği olarak görülen 5 vakit farz namaz her Müslüman’ın yapması gereken en değerli ibadettir. İnsanı dünya işlerinden alıp Allah’ın huzuruna getirdiği için ve Allah’ı hatırlattığı için en değerli ibadetlerdendir. Namaz kılmayan ve kılmak için uğraş göstermeyen şahısların tövbe etmesi ve namazlarına dikkat etmesi gerekmektedir. Namazı bilerek terk etmek çok günahtır, tövbe ederek terk edilen namazların kazaları kılınmalıdır. Lakin bir kişi istemeden ve elinde olmayan nedenlerle namazını kaçırırsa ve bulduğu birinci fırsatta kaçırdığı namazın kazasını kılıyorsa bu günah olmaz. Burada dikkat edilmesi gereken namazları bilerek kaçırmak ve kaza namazını alışkanlık haline getirmemektir.
Kaza namazlarının kılınmasıyla ilgili Peygamber Efendimi (s.a.s)’in Hendek Savaşında yaşadığı hadiseyi Buhari’nin rivayetlerine nazaran şöyle aktarılmaktadır: ‘Müşrikler, Hendek Savaşında Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in 4 vakit namazını kılmaktan alıkoydular. Sonunda gecenin bir vakit Bilal ezan okudu ve kamet getirdi. Hz. Muhammed (s.a.s) ikindi, akşam, yatsı namazlarını kıldırdı.’
Haber7