Ermenistan ile girdiği 44 günlük savaş sonrası işgal altındaki Dağlık Karabağ bölgesini geri alan Azerbaycan 27 yıl sonra elde ettiği tarihi zafer ile yeni ticaret yollarının da kapısını araladı.
Azerbaycan’ı ekonomik olarak öteki ülkelere daha da yakınlaştıracak koridorlardan biri ise Türkiye’yi direkt ilgilendirirken İran’ı ise endişelendiriyor.
YENİ GÜÇ ÇİZGİSİ KURULABİLİR
Azerbaycan, Ermenistan ile imzaladığı muahede kapsamında Türkiye hududunda yer alan ve ülkenin geri kalanıyla teması bulunmayan toprağı Nahçıvan ile de bir kara koridoru kurulması kelamını aldı. İran’ı birden çok nedenden dolayı endişelendiren koridorun Türkiye’yi ilgilendiren kısmı ise kurulacak mümkün bir güç sınırı üzerinden elde edilecek ucuz gaz olacak.
155 DOLAR DAHA UCUZ!
Zira Türkiye imzaladığı mutabakat kapsamında İran’dan aldığı bin metreküplük gaz başına 490 dolar öderken birebir orandaki Azeri gazını ise 335 dolara alabilme fırsatını elde edecek. Uzmanlar ise gelecekte bu koridor üzerinden Azerbaycan’dan Türkiye’ye bir gaz sınırı döşenmesi halinde İran’ın gaz kaybının büyük olacağını kestirim ediyor.
Türkiye’nin İran ile yapmış olduğu gaz kontratlarının müddeti kademeli olarak önümüzdeki yıllarda bitiyor.
İRAN’A KARŞI MASADAKİ ÜÇÜNCÜ KOZ OLACAK
Türkiye’nin Karadeniz’de gerçekleştirdiği 405 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin yanı sıra ithal edilen gazda da LNG’ye yönelmesi Rusya ve İran’ı endişelendirmişti. Uzmanlar ise bu iki adım sonrası yenilenecek kontratlara dikkat çekerek indirimin kapıda olduğunu vurgulamıştı.
Türkiye’nin atılımları sonrası beklenen birinci adım ise Rus güç şirketi Gazprom’dan gelmiş ve birinci kere Türkiye spot piyasaya dahil edilerek gaz satın almıştı. Tarihi gaz keşfi ve sıvılaştırılmış gaz ithalatının akabinde Azerbaycan’ın Ermenistan’dan Dağlık Karabağ bölgesini geri alarak Nahçıvan üzerinden yeni bir koridor oluşturma hayali ve ortaya çıkacak Türkiye ile mümkün yeni güç sınırı ile eline üç koz birden geçiren Türkiye, kontratların yenilenmesine yönelik yakın vakitte kurulacak gaz pazarlığı masasından büyük indirimle kalkacak.
UYGUN ORTAM OLUŞTU
Azerbaycan ile Nahçıvan ortasına kurulacak koridor üzerinden Türkiye’ye bir gaz çizgisi döşenmesine yönelik ihtimali kıymetlendiren Güç Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Rahmi İncekara, Nahcivan üzerinden Türkiye’ye bir ticaret yolunun kurulması ve yeni bir güç sınırının oluşturulmasının daima konuşulan bir husus olduğuna vurgu yaparak, ” Bu husus o vakitler tabiki de Dağlık Karabağ bölgesi yüzünde yaşanan sıcak temas yüzünde daima düşünsel boyuttaydı. Azerbaycan’ın bölgede hakimiyeti ele geçirmesinin akabinde artık bu koridor ve gaz sınırı için uygun ortam kelam konusu oldu.” dedi.
SINIRIN MALİYETİ VE BİTİRİLME MÜDDETİ DEĞERLİ
”Burada döşenecek bor çizgisinin maliyetinin ne kadar olacağına bakmak lazım” diyen İncekara, ”Çünkü bölge dağlık bir alan. Bu dağlık alanda boru sınırı inşa etmenin aşikâr bir maliyeti ve müddeti var. Öte yandan bu boru çizgisi yapıldıktan sonra ne kadarlık bir mühlet sonrasında gaz akışı gerçekleşecek. Bunlar işin birinci kısmı. Fiyat noktasında ise iki ülke ortasındaki tarihi dostluk çerçevesinde fiyatlar belirlenecek.” diye konuştu.
PAZARLIK MASASINA GÜÇLÜ OTURACAĞIZ
Mümkün güç sınırı ile Türkiye’nin eline yeni bir pazarlık kozunun daha geçeceğini lisana getiren İncekara, ”Karadeniz’de keşfetmiş olduğu rezerv sonrası bu türlü bir çizgiden gaz akışının gerçekleşmesine yönelik bir atılım olursa biten kontratların yenilenme sürecinde Türkiye’nin eli bayağı bir güçlenmiş olacak. Bu projenin ele alınması, konuşulması bile İran ile pazarlık masasına daha güçlü oturmamızı sağlayacak.” dedi.
ROTA AZERBAYCAN’A ÇEVRİLECEK
İran iktisadının tartısının güce dayandığını ve bu açıdan bakıldığında İran’ın Türkiye’ye muhtaç olduğunu da belirten İncekara kelamlarını şöyle sürdürdü;
”Türkiye’nin boru çizgileri ile gaz aldığı en avantajlı ülke Azerbaycan. Dolaysıyla boru çizgilerindeki en az maliyeti kullanabilmesi açısından Azerbaycan’a yönelmesi de mümkün olacak. Öte yandan hem sıvılaştırılmış gaz ithal ederek faturaların düşürülmesinin önünü açacağız hem de boru sınırları noktasında Azerbaycan ile işbirliği yaparak daha ucuz olan kaynağa yönelmiş olunacak.”
TÜRKİYE’NİN KAPISINA YENİ TEKLİFLE GELECEKLER
Peş peşe atılan adımlarla ortaya çıkan durumun İran açısından dezavantajlı bir ortam oluşturduğuna da değinen İncekara, ”Zaten hali hazırda koronavirüsten kaynaklı güç fiyatlarında önemli bir düşüş var. İran’ın bu noktada gelirlerini kaybetmemek ismine bir atılım yapması gerekecek. Bu da Türkiye’ye verdiği gazın fiyatını düşürerek daha rekabetçi bir hale getirmekle olabilir. Bu Rusların Türkiye’yi spot piyasaya dahil ettikleri atağın bir gibisi de olabilir. Fakat o denli ya da bu türlü İran’da yeni bir teklifle Türkiye’nin kapısına gelecektir.
Haber7
