2020 yılında pandemi sebebiyle sıfır araç pazarında yaşanan aksaklıklara bağlı olarak ikinci ele talebin artmasıyla fiyatlarda da büyük bir artış yaşandı. 2021 yılıyla birlikte piyasaya giren sıfır araç sayısının artması ve döviz kurlarında düşüşle ikinci el fiyatları da gerilerken, satışlarda da sakinlik kelam konusu.
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Lideri Aydın Erkoç, ikinci el araba piyasasında şu anda yüzde 75 durulma olduğunu söyledi.
“4. AYIN SONUNU BEKLİYORUZ”
Erkoç, “Satışlar yüzde 25’lerde şu anda yüzde 75 durulma oldu piyasada. Bunun sebeplerinden birisi araç fiyatlarının çok aşırı yükselmesiydi. Şu anda da faiz oranları çok yükseldi. Bununla birlikte satışlar önemli oranda azaldı. Bizim iddiamız 4’üncü ayın sonu yahut 5’inci ayın başlarında bir hareketlilik yaşanacağı tarafında. Şu anda fiyatlarda geçen seneye nazaran yüzde 10-20 aralığında düşüş var. Bu düşüşü tüm sınıflarda görüyoruz. Lakin düşüş artık muhakkak bir noktaya geldi ve daha devam etmez” dedi.
Fiyatlardaki azalmanın bir kısmında dövizin düşmesinin tesiri olduğunu belirten Erkoç, “Yüzde 10’larda olan düşüş kurla birlikte yüzde 20’lere çıktı. Piyasada sıfırından değerliye satılan araçların fiyatları artık dengelendi. Yapay olan yükselmeler gerçek fiyatlara döndü” değerlendirmesinde bulundu.
Bir kaç ay sonra bu fiyatlara araç bulmanın güç olacağını söyleyen Erkoç, “Şu anda mutlaka araç almanın tam zamanı” dedi.
Erkoç, 2021 için beklentilerini fevkalâde bir durum yaşanmaması halinde ve pandeminin hayatımızdan çıkması durumunda 9 milyon adetle kapatmak olarak açıkladı.
“HEM ALICI HEM SATICI KONTROLLÜ”
2021 yılında daha denetimli bir pazar olduğunu belirten DOD Satış Müdürü Erol Gündoğan, “Yüksek rekabetli ve birebir vakitte son derece meçhul bir ortamın deneyimlendiği 2020 yılının akabinde bilhassa Kasım 2020 prestijiyle başlayan sakinliğin devam ettiğini ve 2021 yılının birinci iki ayında hem alıcı hem satıcı kanadında daha denetimli bir pazar oluştuğunu söyleyebiliriz” dedi.
“2020’DEN BU YANA ORTALAMA YÜZDE 15 DÜŞÜŞ GERÇEKLEŞTİ”
Fiyatlarda Kasım 2020’den bu yana ortalama yüzde 15 düşüş gerçekleştiğini belirten Gündoğan, “İçinde bulunduğumuz periyot şartları gereği fiyatların üzerinde direkt tesiri olan birçok belirsizlik kelam konusu. Buradaki en büyük etken pandeminin seyri olacak. Fiyatlar pandemi tesirinin azalması ve 2021 model araçların pazardaki yerini alması ile birlikte gerçek yerini bulacak. Fakat bu noktadan sonra büyük fiyat değişiklikleri beklemiyoruz, yüzde 3-4 bandında hareket yaşanabilir” değerlendirmesinde bulundu.
“İKİ, ÜÇ AYDIR PAZARDA KUR TESİRİNİ GÖREBİLİYORUZ”
Döviz kurlarında değişimlerin araç fiyatlarına da yansıdığını söyleyen Gündoğan, “Türkiye’deki ithal arabalarda araç fiyatları Euro kuruna direkt olarak bağlı. Yerli arabalar ise üretim bileşenlerinin bir kısmının ithal ediliyor olması sebebiyle kur hareketlerinden etkileniyor. Bilhassa son iki üç aydır pazarda kur tesirini görebiliyoruz. Gerileyen kur düzeylerinde markalar, düşen maliyetlerini yeni araç satışlarında fiyat indirimi yahut kredi kampanyası üzere yararlar ile müşterilerine sunuyorlar. Bu durum ikinci el araba fiyatlarını bilhassa model yaşı genç araçlarda direkt olarak etkiliyor. Son periyot yaşanan fiyat düşüşleri büyük ölçüde döviz kurlarındaki düşüşe ve buna rağmen sıfır araba pazarında alınan aksiyonlara paralel oluştu” dedi.
ARAÇ ALMAYI DÜŞÜNENLER NE YAPMALI?
Üreticilerin pandeminin yeni dalgalarına daha hazırlıklı olduğu belirten Gündoğan, “İkinci el araba pazarında fiyat istikrarı sıfır araç tedarikinin sağlanması, lojistik problemlerin ortadan kalkması ve mevcut ikinci el araba stok maliyetlerinin denetimli düzeye çekilmesine bağlı. İçinde bulunduğumuz devirde Covid-19 pandemisinin ve hasebiyle aşı gelişmeleri de her dalda olduğu üzere otomotiv dalını de direkt olarak ilgilendiriyor. Yeni araç tedarikinde üretim kısıtlarına bağlı olarak 2020 yılına benzeri bir sorun yaşanırsa yahut otomotiv kesimi tedarikçilerinde uzun soluklu sıkıntılar yaşanırsa talep tekrar ikinci el araçlara yönelir. Bu durumda tekrar arz-talep istikrarı nedeniyle fiyatlarda artış yaşanması kelam konusu olabilir. Fakat üreticiler bu sefer pandeminin birinci devrine nazaran daha hazırlıklı durumda. Bu nedenle geçtiğimiz yılki kadar arz kasveti yaşanmayacağını düşünüyoruz. Pazarı genel olarak değerlendirdiğimizde fiyatların şimdi dengeyi bulmadığını söyleyebiliriz” dedi.
2021 yılı beklentilerini de anlatan Gündoğan, “2020 yılında TÜİK datalarına nazaran 6 milyon 477 bin araba el değiştirdi ve 2019 yılına oranla yüzde 4 düzeyine bir büyüme gerçekleştiği görüldü. 2021 yılı Ocak ayı TÜİK dataları şimdi açıklanmadı fakat ilgili ayda yaklaşık 250 bin arabanın el değiştirdiğini ve bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 60 düzeyinde bir daralma kelam konusu olduğunu öngörüyoruz. Yeniden de aşılama oranlarının artması paralelinde hayatın tekrar hareketlenmesi; tüketicilerin pandemiyle birlikte artan sahiplenme isteklerinde devamlılık ve destekleyici finansal tahliller ile pazarda Mart-Nisan aylarında talep artışı meydana gelmesini ve 2021 yılının bir evvelki yıla paralel bir artışla kapanacağını öngörüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“YÜZDE 15 DÜŞÜŞ HAKİM”
İkinci elde hem fiyatlar bazında hem de satışlar bazında düşüşün devam ettiğini belirten Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, “Yeni yıl ile bir arada Aralık 2020’ye nazaran yaklaşık yüzde 15 düşüşün hakim olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
Ali Karakaş, “Fiyatlardaki düşüş devam ediyor. Sebebi ise şu: arz arttı, araç tedarik sorunu çözüldü, filo kiralama şirketleri önemli ölçüde aracı satışa sürdüler. Ancak satıcıların elindeki maliyetler, 2020 yılı Eylül-Ekim ayları maliyetli olduğu için, 1 Mart 2021 tarihinin kritik bir kıymet taşıdığını söylemek gerekiyor. 1 Mart günü itibariyle fiyatlardaki düşüş duracaktır ve talebe nazaran fiyatlar şekillenecektir. Fiyatlar şu an için hali hazırda nominal istikrara oturdu diyebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
“NE ALICI NE DE SATICI MOTİVE VE İŞTAH SAHİBİ”
Kurdaki düşüşün Kasım 2020’den itibaren fiyatlara tesiri olduğunu belirten Karakaş, “Ancak yaklaşık 100 gündür bir kısıtlama gerçeği var. Bekleyen, ötelenen bir talep de açıkçası kelam konusu. Bir pazarda fiyatların aşikâr olması için öncelikli kural, alıcı ve satıcının bir ortaya gelebilme kabiliyeti ve özgürlüğü. Şuan ne alıcı ne de satıcı motive ve iştah sahibi” dedi.
Araç almak isteyenler için teklifte de bulunan Karakaş, “Araç alacaklar 3 yaşının altında araba sahibi olmak için çok beklememeliler. 0-3 yaş ortası araçlarda kritik fiyat değişimleri olabilir. Ancak bunun haricinde öteki araçların fiyatları bir istikrara oturdu diyebiliriz”
“BU BİÇİM PERİYOTLAR, 8-10 SENEDE BİR YAŞANMIŞTIR”
“Aslında bizim en başından beri savunduğumuz bir şey var: keşke pandemi olmasaydı ve keşke fiyatlar da artıp bu düzeye gelmeseydi. Kimse bu senaryoları istemezdi. Şu anda otomotiv yatırımcısı bu durumdan hiç mutlu değil. Bu şekil devirler, 8-10 senede bir yaşanmıştır. Enflasyonla gelen, balon enflasyonla gidiyor. Dikkat çekmek gerekirse, döviz kuru düşmeye başladı, faizler arttı, fiyatlar geriledi. Talebin artışına bağlı olarak araç fiyatlarının yükselme ihtimali var fakat bu en erken Haziran ayında gerçekleşir” dedi.
“İKİNCİ ELDE EN BÜYÜK ETKEN KISITLAMALAR”
2021 için beklentilerini de anlatan Karakaş, “İkinci elde en büyük etken hali hazırda kısıtlamalar. Bu etken önümüzden kalkar kalkmaz asıl varsayımı yapabiliriz. Araba showroomlarını düşünün, en çok araç satılan günler hafta sonları ve hafta sonları showroomlar büsbütün kapalı. Hafta içi çalışan kesim gelip araç satın alamıyor, 21:00’da meskende olması gerekiyor. Münasebetiyle satın almayı düşündüğü araç için bayileri ziyaret edemiyor. Sonuç itibariyle dokunulması, yakından incelenmesi gereken kıymetli bir eser satıyoruz. Online ve uzaktan satış çok güç ve bu sistemlerin oturması için biraz daha vakte muhtaçlığımız var. Bu sebeple bizlere nazaran en büyük etken kısıtlamalar olduğu için, kısıtlamalar kaldırıldığı takdirde güncellemeyi o vakit yapmak yanlışsız olacaktır” açıklamasını yaptı.
Haber7
