İTO’nun Pandemetre-2 araştırmasında, 2019 yılı ile 2020’nin birinci 3 çeyreğine ilişkin yeni kurulan firma sayıları, kredi kartı harcamaları, kredi faizleri, kapasite kullanım oranı üzere 13 data karşılaştırıldı.
2020 yılının 9,5 ayı geride kalırken, İTO araştırmasında, iktisatta pandemi kaynaklı hasarların giderek azalma eğiliminde olduğu, öte yandan turizme dayalı bölümler ve hizmet kesimleri için topyekûn bir gayrete gereksinim olduğu belirtildi.
İlgili kurumların resmi istatistiklerini dikkate alan araştırmaya nazaran, İstanbul’da 2019’un birinci 9 ayında 221 milyar lira olan vergi ödemeleri, bu yılın birinci 9 ayında yüzde 20’den fazla artışla 267 milyar liranın üzerinde gerçekleşti.
İTO’da yeni kurulan firma sayısı ise 2020’nin birinci 9 ayında yüzde 15,31 artışla 35 bin 431’den 40 bin 856’ya yükseldi.
TL üzerinden açılan ticari kredi faizleri de 27 Eylül 2019’daki yüzde 15,64’lük ortalamasından 25 Eylül 2020’de yüzde 14,89 düzeyine geriledi. TCMB Gerçek Kesim İnanç Endeksi, 2019 yılı eylül ayında 98,8 puan olurken, Eylül 2020’de 105,3 puan olarak kayıtlara geçti. İstanbul’da konut satışları ise 2020 Ocak-Eylül devrinde yüzde 36,12’lik artışla 201 bini geçti.
ARABA SATIŞLARI 213 BİN ARTTI
Yılın birinci 9 ayında araba satışları, 2019’un birebir periyoduna nazaran 281 binden 494 bin adede çıktı. Banka kartı ve kredi kartı harcamaları başlığına nazaran ise yerli ve yabancı kartlarla Ocak-Eylül 2019 devrinde 694 milyar liralık harcama yapılırken, bu sayı 2020’nin birinci 9 ayında yüzde 9,4 artışla 759 milyar lira oldu.
Bankaların tüketici kredileri başlığına nazaran ise konut, taşıt ve gereksinimden oluşan tüketici kredileri hacmi, bu yıl 25 Eylül haftasında yüzde 57,17 artarak 662 milyar liraya yükseldi.
Araştırmanın başka sonuçları ise şöyle oldu: “İmalat Sanayi Kapasite Kullanımı: İmalat sanayi genelinde kapasite kullanımı Eylül 2019’da aylık bazda yüzde 76,3 iken, Eylül 2020’de yüzde 74,6’ya geriledi.
İstanbul’un ihracatı: 2020’nin birinci 8 ayında İstanbul’dan yapılan ihracat yüzde 14,22 düşüşle 49,8 milyar dolar oldu. İstanbul’da karşılıksız süreci yapılan çek meblağı: Bankalara ibraz edilen çek fiyatındaki artışa karşın, karşılıksız çek fiyatı yüzde 38,34 geriledi. Bu yılın birinci 8 ayında 4,8 milyar lira oldu.
Sanayi üretimi artışı: 2020 Ağustos ayında takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretimi 2019’un birebir ayına nazaran yüzde 10,4 arttı. Geçen yıl Ağustosta sanayi üretim endeksi yüzde 3,9 gerilemişti.
İstanbul’a gelen turist sayısı: 2019 yılı Ocak-Ağustos periyodunda 9,9 milyon turisti ağırlayan İstanbul, bu yılın birebir periyodunda dünyayı tesiri altına alan pandemi sebebiyle, süreksiz bilgilere nazaran 3,2 milyon turisti konuk etti.”
“HİZMET DALLARINDAKİ TOPARLANMA DA GELECEK İÇİN UMUT VERİCİ”
AA muhabirine “Pandemetre-2” araştırmasına ait açıklama yapan İTO Lideri Şekib Avdagiç, dünyada pandeminin başlamasının üzerinden 10 ay geçtiğini hatırlatarak, Türkiye’de birinci yeni tip koronavirüs (Kovid-19) olayının görülmesinden sonraki 8’inci, yeni olağanın ise 5’inci ayı içerisinde bulunulduğunu belirtti.
Pandemetre araştırmaları ile Kovid-19 salgınının tesirlerini ölçmeyi amaçladıklarını söz eden Avdagiç, “Türkiye iktisadı, alınan finansal önlemlerle desteklenince birinci 3 çeyrek üzere kısa bir periyotta, bir evvelki yılın tıpkı devrinin üzerine çıkmayı başardı. Bilhassa hizmet kesimlerinden kaynaklanan kayıplar, sanayi dallarımızdaki süratli ivmelenme ve güçlü iç talep ile telafi edilebildi. Şunu da vurgulamalıyız ki bu süreçte hizmet dallarındaki toparlanma da gelecek için umut verici.” diye konuştu.
Avdagiç, göstergelerin yılın 4’üncü çeyreğinde de olumlu gidişatın sürmesi durumunda Türkiye’nin dünyanın küçüldüğü bir devirde bile gelişimini korumuş olacağı manasına geleceğine işaret ederek, iktisadın 2021’e avantajlı girmesini, yeni normaldeki performansın belirleyeceğini belirtti.
Türkiye’nin pandemiyle yaşamayı öğrendiğini söz eden Avdagiç, şunları kaydetti:
“Türkiye, pandemi korkusuna teslim olmadan fakat gerekli korunma ve uğraş önlemlerini de alarak üretimi sürdürmeyi, çarkları döndürmeyi başardı. İktisatta pandemi kaynaklı hasarların giderek azalma eğiliminde olduğunu gözlemliyoruz. Bununla birlikte turizme dayalı dallar, hizmetler bölümü ve kırtasiye kesimi için ise topyekûn daha ağır bir gayret göstermemiz gerekiyor.”
“İNTERNET ÜZERİNDEN YAPILAN ALIŞVERİŞ 40,7 ARTTI”
Şekib Avdagiç, kredi kartı harcamalarının kendileri için değerli bir ölçüt olduğunu belirterek, kredi kartı harcamalarında geçen yıla nazaran pek çok kesimde üst çıktığını söyledi.
2020’nin 3. çeyreğinde toplam kredi kartı harcamalarının 2019’un 3. çeyreğine nazaran yüzde 18,5 artış gösterdiğini aktaran Avdagiç, yılın 9 aylık toplam kredi kartı harcamalarına bakıldığında geçen yılın birinci 9 ayına nazaran yüzde 9,4 üstte olunduğunu kaydetti.
Avdagiç, şunları kaydetti:
“Merkez Bankası, kredi kartı harcamalarını 24 ana faaliyet alanında listeliyor. Bu alanların 5’i hariç hepsinde, yani 19 alandaki harcamalar, 3’üncü çeyrekte geçen yıla nazaran artıda. Bilhassa elektrik, elektronik eşya, telekomünikasyon, inşaat, mobilya, market üzere dallardaki harcamalar yüzde 40’ın üzerinde artmış durumda.
Araştırmamızda değerli bir data daha var. İnternet üzerinden yapılan alışveriş oranında da yüzde 40,7’lik artış gözlendi. Olağan kurallarda çeyrek periyotlardaki artışlar, en fazla yüzde 10 bandına kadar çıkarken, son çeyrekte dört katı bir artış görüyoruz. İşte bu, tam manasıyla ticarette bir eksen kaymasına işaret ediyor. Yüz yüze satış-pazarlama, müşteri edinimi devrinde bariz bir dönüşüm var.”
“TÜRKİYE BEYAZ EŞYA İHRACAT HİSSESİNİ AVRUPA’DA TEKRAR KAZANABİLİR”
İTO Lideri Avdagiç, salgınla birlikte yalnızca ticaretin formunun değil, tüketici tercihlerinde de kıymetli değişimler yaşandığını belirtti.
Değişimin iyi gözlemlediği iki dalın otomotiv ve beyaz eşya olduğunu söz eden Avdagiç, “Bu süreçte tüketici talebinin hizmet dalından sanayi kesimine kaydığını gördük. Bu durum elbette ilanihaye sürmeyecek. Hizmet bölümlerindeki toparlanma devam edecek ve bilhassa salgının sona ermesiyle devreye girecek ertelenen taleple birlikte hizmet kesimlerimizde de değerli bir patlama yaşanacaktır. Lakin bugünkü konjonktür insanların daha fazla ferdi seyahat etmek istediği ve meskenlerinde daha çok vakit geçirdikleri bir devir. Çünkü sayılara baktığımızda bunun yansımalarını otomotiv ve beyaz eşyada görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Avdagiç, otomotivde eylül ayında tüm vakitlerin satış rekoru kırıldığını aktararak, “Türkiye araba ve hafif ticari araç pazarında eylül ayında 2019 Eylül ayına nazaran yüzde 115,8 artışla 90 bin 619 adet satış yapıldı. Toplam pazarda 9 aylık devirde ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 75,5 artışla 493 bin 621 satışa imza atıldı. Yalnızca üçüncü çeyrekleri karşılaştırdığımızda artış oranı 2019 üçüncü çeyreğe nazaran yüzde 178 civarında.” diye konuştu.
Beyaz eşya ihracat hacminin ise Avrupa’nın düşen talep gücüyle birlikte yıllık bazda yüzde 9 azalış gösterdiğini kaydeden Avdagiç, pandeminin alım gücünü vurduğu Avrupa’da A segmenti eserlerden B segmenti eserlere kayma beklendiğine işaret etti.
Avdagiç, navlun maliyetlerinin arttığı pandemi periyodunda Avrupa’ya coğrafik yakınlığın Türkiye için daha kıymetli bir rekabet avantajı olarak ortaya çıktığını belirterek, “Bu nedenle, Avrupa beyaz eşya pazarındaki yüzde 10-15 daralma beklentilerine karşın Türkiye ihracat hissesini yine kazanabilir.” sözünü kullandı.
Haber7
