Bir konut hayvanını yahut evcil hayvanı taammüden öldüren kişi, 6 aydan 4 yıla kadar mahpus cezasıyla cezalandırılacak.
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komitesinde kabul edilen Hayvanları Müdafaa Kanunu ile Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile yeni kabahat ve cezalar belirleniyor.
Buna nazaran, kuşağı yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldüren kişi 1 yıldan 5 yıla kadar mahpus, bir hayvan jenerasyonunu yok eden kişi ise 5 yıldan 10 yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılacak.
Bir konut hayvanını yahut evcil hayvanı taammüden öldüren kişi, 6 aydan 4 yıla kadar mahpus cezası alacak.
Hayvanlarla cinsel münasebette bulunan bireye, 6 aydan 3 yıla kadar mahpus ve 100 günden az olmamak üzere isimli para cezası uygulanacak.
Bir konut hayvanına yahut evcil hayvana azap eden yahut acımasız ve zalimce muamelede bulunan kişi, 6 aydan 3 yıla kadar mahpus cezası alacak.
Hayvanları dövüştürene 2 yıla kadar mahpus yahut isimli para cezası
Hayvanları dövüştüren kişi, 3 aydan 2 yıla kadar mahpus yahut isimli para cezası alacak; bu cürüm birden fazla hayvana karşı tıpkı anda işlenirse verilecek ceza yarı oranında artırılacak. Bu cürüm veteriner doktor, veteriner sıhhat teknisyeni, hayvan müdafaa gönüllüsü, hayvan muhafaza derneği üyeleri, hayvan muhafaza vakfı üyeleri yahut hayvanlara bakmak veyahut onları korumakla görevlendirilen şahıslarca işlenirse ceza yarı oranında artırılacak.
Sahibi tarafından işlenen hatalar da dahil olmak üzere, bu kabahatlerin işlenmesi halinde soruşturma yapılması Tarım ve Orman Bakanlığının vilayet yahut ilçe müdürlükleri tarafından cumhuriyet başsavcılığına yazılı müracaatta bulunulmasına bağlanacak. Bu müracaat muhakeme kuralı niteliğinde olacak. Suçüstü halinde ise soruşturma genel kararlara nazaran yapılacak.
Belirtilen kabahatlerin öteki bir kişi tarafından sahipli hayvana karşı işlenmesi halinde hayvan sahibinin şikayeti üzerine de soruşturma yapılacak.
El konulan kedi ve köpekler ile Bakanlıkça uygun görülen öteki hayvanlar müdafaa altına alınarak bakımevi bulunan en yakın belediye tarafından hayvan bakımevine götürülecek.
Rehabilite edilen hayvanlar, bilgi tabanına kaydedilecek
Teklifle, belediyelere hayvanların korunması ve bakımında yeni sorumluluklar veriliyor.
Büyükşehir belediyeleri, vilayet belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan büyükşehir ilçe belediyeleri ile öbür belediyeler, sahipsiz yahut güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması emeliyle hayvan bakımevleri kuracak.
Bu hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zaruriliği olmayan belediyeler ise sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek.
Rehabilite edilen hayvanlar, Bakanlıkça oluşturulan data tabanına kaydedilecek.
Rehabilitasyon süreci tamamlanan hayvanların, bakımevine getiren belediye tarafından öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları temel olacak.
Rehabilite edilmemiş sahipsiz köpekler, belediyelerce hayvan bakımevlerinde yahut süreksiz ünitelerde kısırlaştırılarak data tabanına kaydedilecek. Süreksiz ünitelerde yapılan kısırlaştırmalar sonrasında, köpekler alındıkları ortama bırakılmadan evvel sıhhatlerine kavuşmaları için gerekli önlemler alınacak. Bakanlık da bu kapsamdaki köpeklerin kısırlaştırılmasına her türlü yardımda bulunacak.
Kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması yasaklanıyor
Teklifle, hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması yasaklanıyor.
Mevcut işletmeler ise rastgele bir nedenle eksilen hayvan sayısını tamamlama ya da artırma, yeni şube açma üzere yollarla kapasite artırımına gidemeyecek, üretim yapamayacak, Bakanlığın müsaadesi olmadan işletme hakkını devredemeyecek. Bu işletmelerin hayvanların etolojisine uygun olarak faaliyet göstermesini sağlayacak kriterler, teklif yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Burada belirtilen yasaklara karşıt davrananlara hayvan başına 25 bin lira idari para cezası verilecek.
Pitbull Terrier, Japanese Tosa tiplerinin satışını yapanlara 11 bin lira ceza
Tehlike arz eden hayvanların belirlenmesine ait Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılacak düzenleme yürürlüğe konuluncaya kadar; Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino, Fila Brasilerio tiplerini yahut bunların melezlerini üreten, sahiplenen, sahiplendiren, barındıran, besleyen, takas eden, sergileyen, armağan eden ve bunların Türkiye‘ye girişini, satışını ve reklamını yapana hayvan başına 11 bin lira idari para cezası verilecek. Ayrıyeten bu hayvanlara el konulacak ve bu hayvanlar belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek.
Belirtilen hayvanları sahiplenmiş olanlardan, bu unsur kararı yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 aylık mühlet içinde hayvanlarını kısırlaştıran ve buna dair evrakla birlikte Tarım ve Orman Bakanlığına başvurarak bilgi tabanına kayıt ettirenler hakkında idari yaptırım uygulanmayacak.
Kısırlaştırma süreci için; daha evvel hamile kalmış hayvanların doğum yapması, yavruların dört aylık olması beklenecek. Bu hayvanların vefatı halinde Bakanlığa bilgi verilecek ve kayıttan düşürülecek.
Kısırlaştırılan ve kayıt altına alınan bu hayvanlar kayıt evraksız, ağızlıksız ve tasmasız olarak dolaştırılamayacak, halkın ağır olarak bulunduğu yerler ile çocuk oyun alanları ve parklarına sokulamayacak. Karşıt hareket edenlere, 11 bin lira idari para cezası verilecek. Yasaklara karşıtlığın tekrarı halinde, idari para cezası ile birlikte hayvanlara el konulacak ve hayvan, konulabileceği bakımevi bulunan en yakın belediye tarafından hayvan bakımevine götürülecek.
Bu husus kapsamında hayvan sahibi olanlar, hayvanlarını en yakın bakımevine bırakabilecek. Bu hayvanların sokağa terki halinde 30 bin lira idari para cezası kesilecek.
Mahallî idareler tarafından kurulan hayvan bakımevleri, teslim edilen bu hayvanları kabul etmek zorunda olacak.
Hayvan bakımevlerinin en geç kurulma tarihleri
Büyükşehir belediyeleri, vilayet belediyeleri ve nüfusu 75 bini aşan belediyeler 31 Aralık 2023, öteki belediyeler ise 31 Aralık 2025 tarihine kadar hayvan bakımevlerini kuracak.
Belediyeler, üç yıl müddetle hayvan bakımevleri kurmak ve rehabilitasyon süreçlerini gerçekleştirmek için katılaşmış en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayıracak. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde üç olarak uygulanacak.
Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2022 tarihine kadar dijital kimliklendirme prosedürleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak.
Teklife yeni unsur eklendi
Teklife ihdas edilen yeni hususla, hayvanların korunması ve refahı maksadıyla yaygın ve örgün eğitime yönelik programların yapılması, radyo ve televizyon programlarında bu mevzuya yer verilmesi amaçlanıyor. Buna nazaran medya hizmet sağlayıcıları mecburî yayınlarında bu mevzuya da yer verecek.
Ayrıyeten kabul edilen önergeyle, 25 binin üzerinde olan belediyelere hayvanların korunması ve bakımı noktasında yeni sorumluluklar getiren unsura büyükşehir ilçe belediyeleri de eklendi.
Görüşmelerden
İYİ Parti Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı, teklifte yer alan “hayvanlarla cinsel bağlantıda bulunma” teriminin hakikat olmadığını, bu hususta önemli bir tutum almak gerektiğini söyledi. Sıdalı, “cinsel ilgide bulunma” yerine, “hayvanlara cinsel istismarda bulunmak” tabirinin kullanımını önerdi.
Teklifin birinci imza sahiplerinden AK Parti Tekirdağ Milletvekili Mustafa Yel, en çok tartışılan unsurlardan birisinin de bu olduğunu söz ederek, şöyle konuştu:
“Niye cinsel alaka denildi de tecavüz yahut farklı bir şey denilmedi diye çok tartışıldı. ‘İstismar’ çok geniş bir kavram, berbata de kullanılabilecek bir kavram. Bir köpeği seven bir insanı da şikayet edip, cinsel istismarda bulundu denilebilecek kadar ileriye gidebilir. Subjektif paha yargılarıyla değerlendirilebilecek bir kavram. Kanunun mevcut halinde de ‘cinsel ilişki’ kavramı geçtiği için biz bunu geniş yorumlayarak, tecavüzden de ileriye giderek bu hale büründürdük.”
Kurul Lideri Yunus Kılıç da kelam konusu kavramın “tecavüz” tabiriyle değiştirilmesinin nasıl olabileceğini sorması üzerine kelam alan Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdür Yardımcısı Abuzer Yazıcıoğlu, Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda yer alan “cinsel münasebette bulunma”nın, teklifin yasalaşmasıyla artık hata alanına gireceğini anımsattı.
Türk Ceza Kanunu’ndaki cürümde yasal bellilik prensibi kapsamında tabirlerin uyumlu olması konusunda hassasiyet gösterildiğini lisana getiren Yazıcıoğlu, 2004’teki Türk Ceza Kanunu değişikliğinde “cinsel saldırı”, “cinsel istismar”, “cinsel ilişki” tabirlerinin tercih edildiğini belirterek, bu tariflerin açıklamasını yaptı.
“Hayvanın cinsel istismarı” denildiğinde, bugüne kadar kanunda yer alan cinsel ilgi aksiyonundan çok daha geniş bir aksiyonu yaptırım altına alacağını savunan Yazıcıoğlu, şunları kaydetti:
“Kanunda da cinsel münasebet tabiri esasen bulunduğu için bugüne kadar yüklenen manası korumak daha sağlıklı olur diye düşünmüştük. Ceza hukukunda tecavüz aslında kullanılmıyor. Ceza hukukunda tecavüzün kullanıldığı tek yer TCK 154. Unsurda hakkı olmayan yere tecavüz, yani meraya tecavüz hatalarında kullanılıyor. Tecavüzün söz manası tahminen toplumda cinsel hatası çağrıştıracak bir mana yüklenmiş lakin türel manada tecavüz, hududu aşmak olarak tanımlanıyor. İdari hukukunda yetki tecavüzü, Uygar Kanun’da unvan tecavüzü üzere tabirlerimiz var. Bu sözlerle de karışacağı için ceza hukukuna has tabirlerin tercih edilmesi daha gerçek olur kanaatindeyiz.”
(Bitti)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Ali Kemal Akan
Haberler.com
