Dev boyuttaki fare istilasına karşı Avustralya‘da uzmanlar, ne yapılabileceğini tartışıyor. Farelere karşı zehir kullanılması, etraftaki her şeyi de öldürmüş olacak. Öte yandan, yılanlar ise fare bolluğundan ötürü bu yıl rekor kilolara ulaşmışlar. Ne yapılabileceğine dair yanıtları, Canberra Times gazetesinden Steve Evans cevapları araştırdı.
“YAPIŞKANLI TUZAK EN GADDAR YÖNTEM”
Bir arkadaşım bundan evvelki son fare istilasını hala hatırlıyor. Yeni Güney Galler bölgesinin kuzeyindeki Dubbo’daki konutunu basmışlar. Yüzlercesi, kapıların altından, çatılardan, nereden yol bulursa içeri giriyor ve ulaşılamayacak deliklerde ölerek ve pislikleriyle iğrenç bir koku yayıyorlardı.
DÜKKANLARDA FARE KAPANI TÜKENDİ
Dükkanların birçoklarında ticari fare kapanları tükenmiş olduğundan herkes kendi icatlarını geliştiriyor. Biri suyla doldurduğu bir kovanın kenarlarını bitkisel yağla sıvamış, suyun üzerine de fıstık ezmeli bir yem koymuş. Fareler fıstık ezmesine dayanamadıkları için kovanın kenarına tırmanıp oradan felaketlerine düşüyorlar. O ortada mesken üretimi formül ve tuzak tanımları paylaşılıyor.
“UNA ALÇI KARIŞTIRINCA ÖLÜYORLAR”
Canberra’dan otomobille kuzeye üç saat aradaki Canowindra’dan paklık personeli Sue Hodge, “Una alçı karıştırınca eninde sonunda ölüyorlar lakin ben görebildiğim bir yerde ölmesini istiyorum ki ölüsünü atabileyim” diyor. Bu yüzden kapan kullanmayı tercih ediyor. Lakin birtakım çevik farelerin yemleri son lokmasına kadar temizleyip yakalanmamayı başardığını da anlatıyor.
Kimi çiftçiler koca nakliye konteynerlerini kapana dönüştürmüş. Yüzlerce fareyi konteynerin bir tarafından içeri konan yeme çekiyorlar ve başka uçtaki su dolu büyük küvette boğulmalarına yol açacak bir düzenek kuruyorlar. Ancak bu çok uğraş isteyen bir iş olduğu üzere fare sayısı çok fazla olduğu için yetersiz kalıyor. O nedenle kimileri zehir kullanmaktan yana.
ZEHİR KULLANIMI DOĞAL HAYATI ÖLDÜRÜYOR
Yeni Güney Galler Eyaleti hükümeti talep üzerine çiftçilere “fare napalmi” olarak tanımlanan bromadiolon isimli kimyasal unsur kullanımı için 50 milyon Avustralya doları (27 milyon ABD doları) meblağında fon tahsis etti. Ama bu zehir de fareyle birlikte doğal etraftaki her şeyi zehirliyor ve ekosistemi mahvediyor.
Fareleri 24 saat içinde öldüren bu zehrin tesiri aylarca devam ediyor ve zehirlenen hayvanlar öteki hayvanlar tarafından da yendiği için doğal hayatın besin zincirine giriyor. Bu nedenle Avustralya federal hükümetinin Pestisitler ve Veteriner İlaçları Dairesi bu zehrin birtakım bölgelerde kullanımı için yapılan müracaatları reddetmeye başladı. Onun yerine yeni tahliller öneriliyor.
YILANLAR BU YIL DAHA ŞİŞMAN
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Gavin Smith, tabiatta olağan olarak fareyle beslenen yılanların iyi bir tahlil olabileceğini söylüyor. Bunun doğal sürecin desteklenmesi olacağını düşünüyor.
Lakin bu tabiat dostu tahlilin de bir sorunu var. Yılanlar esasen bu işi halihazırda yapıyor. Hatta yılanların fare bolluğu yüzünden bu yıl her zamankinden daha şişman oldukları da bildiriliyor. Lakin fareler buna karşın çoğalmayı sürdürüyor.
Fareler son vakitlerde Avustralya’da kuraklığın sona ermesi ve şiddetli yağışlarla ziraî eserin çok güçlü olması nedeniyle büyük bir süratle çoğalıyor. Ekin dolu tarlalar fareler için güçlü sofralar demek. Ve doğal yılanlar için de.
“FARE BOLLUĞU, TEKNOLOJİNİN YAN SONUCU” TEZİ
Ama bir diğer sebep daha var. Bu da biraz tarımda kullanılan teknolojinin ilerlemesinin bir yan sonucu. Tarım teknolojisi geliştikçe toprak giderek daha ağır bir formda kullanılıyor. Tohum ekme makinaları artık o kadar faal ki tohumları birbirine yalnızca birkaç milimetre aralıkla, hatta geçen yılın eserinin saplarının ortasından dikilebiliyor.
Münasebetiyle tarlanın tekrar ekilebilmesi için artık bir evvelki ününün saplarının kaldırılması bile gerekmiyor. Bu durum fareler -ve münasebetiyle yılanlar- için kusursuz oluyor. Bu da ilerlemenin maliyetlerinden biri.
Haberler.com
