İşte Faruk Aktaş’ın o yazısı;
Türkiye, Doğu Akdeniz ve Ege’deki tansiyonlara odaklanmışken Suriye konusunda kıymetli gelişmeler yaşanıyor.
Geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler kontrolünde Cenevre’de yapılan Suriye Anayasa Komitesi üçüncü tıp görüşmelerinin akabinde hafta sonu PKK’nın Suriye uzantısı YPG’nin siyasi kolu Suriye Demokratik Konseyi’nden (SDK) bir heyet Moskova’ya gitti.
Heyetin başında PKK’nın Suriye’deki yapılanmasının değerli isimlerinden İlham Ahmed vardı.
Bu heyet, hafta sonu boyunca Moskova’da çok sayıda görüşme gerçekleştirdi.
Akabinde da dün Suriye muhalefetinin içinde yer alan partilerden Halk İradesi Partisi Genel Sekreteri Kadri Cemil başkanlığındaki heyet ile bir mutabakat metni imzaladı.
Kelam konusu metinde Suriye’de siyasi tahlil vurgusu yapılırken tahlil adresi olarak Birleşmiş Milletlerin öncülüğünde yürütülen Cenevre görüşmeleri gösterildi.
Mutabakat metninde Kuzey ve Kuzeydoğu Suriye’de özerk bir yapının kabulünün yanı sıra Cenevre görüşmelerine PYD’nin de iştirakinin sağlanması için uğraş gösterilmesi istikametinde hususlar dikkat alımlı.
Bu çerçeveden bakıldığında PYD heyetinin Moskova ziyareti, yapılan görüşmeler ve imzalanan bu mutabakat metni birçok açıdan değer arz ediyor.
Birincisi tıpkı vakitte Suriyeli muhaliflerin Moskova temsilcisi de olan Kadri Cemil, her ne kadar mutabakatın sağlanmasında rastgele bir arabulucu olmadığını söylediyse de, buna inanmak safdillik olur.
PYD heyetinin görüşmeleri ve bu muahede dâhil ziyaretin tüm etaplarının Moskova tarafından planlandığını anlamak için kâhin olmaya gerek yok.
PYD heyetinin, kelam konusu muahedeyi yapmasının akabinde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile ayrıyeten görüştüğünü de anımsatalım.
Hasebiyle kelam konusu mutabakat metninin bu ziyaret sırasında Moskova’da imzalanmış olması tüm unsurların altında Rusya’nın da gayr-ı resmi onayının olması demek.
Bu ziyaret, yapılan görüşmeler, varılan muahedeler bir öteki şeyi daha gösteriyor.
ABD ve Rusya’nın PYD konusunda ortak hareket etme ihtimalini.
Çünkü nasıl ki İlham Ahmed ile Kadri Cemil tek başlarına Moskova’da bu türlü bir görüşme yapıp, bu türlü bir mutabakat yapamayacaklarsa, bu lakin ve fakat Rusya’nın onayı ile mümkün olabilecekse, PYD heyetinin Moskova’ya ziyareti de birebir biçimde fakat ABD’nin oluruyla mümkündür.
ABD onayı olmadan PYD ne Moskova’ya bu türlü bir ziyaret gerçekleştirebilir ne de bu tarafta muahedeler yapabilir.
Bu çerçeveden bakıldığında PYD heyetinin bu ziyaretini, ABD ve Rusya’nın “PYD’yi sen kullanma, ben kullanayım” ya da “sen az kullan ben çok kullanayım”dan farklı olarak Suriye’nin geleceği konusunda PYD’nin rolü ile Kuzey ve Kuzeydoğu Suriye’nin yapısı konusunda görüş birliğine varmış olabileceklerine işaret ettiği biçiminde pahalandırmak daha yanlışsız olur.
Bu gelişmelere ek olarak geçtiğimiz hafta Erbil merkezli BasNews gazetesinin internet sitesinde yer alan bir habere de dikkat çekmekte fayda var.
Haberin başlığı “ABD, Fırat’ın doğusunda ‘Cezire bölgesini’ duyuru etmeye hazırlanıyor” halinde.
PYD’den ismi açıklanmayan bir kaynağın verdiği bilgilere dayandırılan habere nazaran, ABD’li bir heyet geçtiğimiz günlerde Fırat’ın doğusundaki Arap aşiret ileri gelenleri, Hristiyan güçlerinin temsilcileri ve PYD’li yetkililerle bir dizi toplantı gerçekleştirdi. Habere nazaran bu toplantılar sonucunda Fırat’ın doğusunda Kürt, Arap, Hristiyan bileşenlerin yer alacağı yeni bir oluşuma gidilerek “Cezire Bölgesi” duyuru etmek için mutabakata vardı. Haberde, duyuru edilecek yeni oluşumunda yer alan Arap aşiretlerine Mısır, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de takviye verecekleri belirtildi.
Öte yandan Suriye’nin Kuzey ve Kuzeydoğusu’nda ABD ve Fransa’nın öncülüğünde yürütülen ve bir müddettir çeşitli uyuşmazlıklar nedeniyle tıkanan ENKS ve PYD ortasındaki “birlik” görüşmeleri de geçtiğimiz hafta sonu tekrar başladı.
Gelen bilgiler tarafların “ortak yönetim” konusunda değerli ölçüde muahedeye vardığı tarafında.
Tüm bu gelişmeler ortak noktası hepsinin içinde PKK ve Suriye uzantısı PYD’nin olması.
Maksat, bir halde Suriye’de PKK/PYD’ye kalıcı bir statü kazandırmak ve bunun üzerinden Türkiye’yi zorlamak.
Bu köşede bu planı daha evvel birçok sefer lisana getirmeye çalıştık.
Ki bu planın birinci ayağı Suriye olmasına rağmen, planın ikinci etabı olan Kuzey Irak için de tıpkı tarafta uğraşlar sürdürülüyor.
Planın sonraki etaplarının Türkiye olacağı da sır değil aslında.
Washington’un Ortadoğu siyasetlerini yürüten takımlarınca Paris’in de dayanağıyla yürütülen bu planların tümün de Türkiye aksisi “şer üçlüsü” Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır da esasen daima var.
Artık Moskova’nın da bu planlara fiilen dâhil olmaya başlaması, dahası PYD konusunda ABD ile ortak hareket etme ihtimali önemli bir bahistir.
O nedenledir ki, PYD heyeti şimdi Rusya’dan ayrılmamışken Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığındaki bir heyetin Moskova’ya gideceği açıklandı.
Bu ziyarette muhtemelen Doğu Akdeniz sorunlarının yanı sıra Suriye ve PYD konusunu da etraflıca masaya yatırılacaktır diye düşünüyorum.
Çünkü Türkiye, Doğu Akdeniz ve Ege’deki haklarını muhafazada gösterdiği kararlılığın birebirini hatta daha fazlasını güney sonlarında PKK eksenli bir “terör devletçiğinin” kurulmasını engellemek için de gösteriyor ve göstermeye devam edecektir.
Haber7
