Prof. Dr. Çetin: 'Post covid' sendromlarına tedbir alınmalı

SİVAS Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. İlhan Çetin, koronavirüs sonrası çok sayıda bireyde ‘multi organ tutulumu’ oluştuğunu belirterek, ihtarlarda bulundu. Kendisi de koronavirüsü ağır geçiren Prof. Dr. Çetin, “Özellikle damar yapısı kıymetli olan birtakım kalp hastalıkları ya da akciğer hastalıklarına yatkınlığı artırdığından ötürü hastanelerimizin, sıhhat kuruluşlarımızın bu istikamette kesinlikle ‘post covid’ sendromlarına yönelik önlemler almalarında yarar var. Bunun için kesinlikle kardiyopulmoner rehabilitasyon ünitelerinin devreye sokulması gerekir” dedi.

Prof. Dr. İlhan Çetin, koronavirüs sonrası çok sayıda şahısta ‘multi organ tutulumu’ oluştuğunu belirterek, süreç hakkında ikazlarda bulundu. Pandeminin aşılama süreci sayesinde bitme noktasına gelindiğini söyleyen Çetin, “Şunu söylemek lazım ki tünelin ucundaki ışık göründü ancak şimdi tünelden çıkmış değiliz. Hem Türkiye olarak hem de dünya olarak tünelin içindeyiz. Bunun sebebi ise aşı üretiminde yaşanan artış ve ülkelerin süratli bir formda aşılama faaliyetleri yürütmesidir. Bilhassa kimi ülkelerin süratli bir formda aşılama yapması, hadise ve vefat sayılarının önemli oranda düşmesinin sebepleri ortasında sayılabilir. Daha evvel de elimizde 3 tane değerli bedelimiz vardı. Bunlar maske, uzaklık ve hijyen. Şayet ülke olarak bugün 65 bin üzere sayılardan 5 binlere düşmüşsek hem insanlarımızın bu mevzuyu çok ciddiye almış olması hem de aşı oranlarımızın yükselmeye başlamasıyla değerli bir uzaklık kat edildiğine inanıyorum lakin şimdi her şey bitmiş değil. Birebir vakitte çok yüksek oranda aşılama yapan ülkelerde olay sayılarında yeni bir artış olduğu görülmektedir. Bilhassa virüsteki birtakım mutasyonlar da hadise sayılarındaki artışı desteklemektedir. Bizim ülkemizde yüzde 15 üzere bir oranda delta mutasyonu görülmektedir. Bunun artmış olması demek bilhassa aşı olmayan insanların bu enfeksiyona daha açık ve daha yatkın olduğunu gösteriyor” diye konuştu.

‘GÜZEL GÜNLERİ AĞUSTOSTA GÖREBİLİRİZ’Delta mutasyonunun çok görüldüğü vilayetlerde aşılama oranının düşük olduğunu söyleyen Prof. Dr. Çetin, “Bugün bilhassa büyük vilayetimizdeki hadise sayılarının düşmesinin sebebi aşıdır. Millet olarak biz de en azından temmuz ayımızı iyi bir halde kıymetlendirir ve ağustos ayında da yüzde 50’lik kısmımızı ikinci aşılarımızı yapmış olarak çıkabilirsek eskisi kadar yüksek sayıları göreceğimizi düşünmüyorum. Biz daha hoş günleri ağustos ayında görebiliriz. Yeni mutasyonlar 3 vilayette çok az sayıda görüldü fakat bu mutasyonların en bariz özelliği daha süratli bulaşıyor olması ve süratli yayıldığı için evvelki virüs tiplerinden daha fazla alana hakim olabiliyorlar. İngiltere mutasyonu ile bunu daha evvel de görmüştük. Artık de delta ile bunu görüyoruz. Bundan ötürü bu mutasyona mahzur olabilmenin yolunun aşıdan geçtiğini düşünüyorum” dedi. ‘VİRÜS AŞI OLANA TESİR YAPMIYOR’Aşının ehemmiyetine değinen Prof. Dr. Çetin, “Aşı olan insanlara virüs bulaşsa bile çok fazla bir tesir yapmıyor. Hastaneye yatışa kadar gidebilecek belirtiler göstermiyor. Olağanda delta mutasyona sahip olan virüslerin bilhassa aşılardan kaçınma oranı daha evvel bizim geçirdiğimiz İngiltere varyasyonu ile alfa varyasyonundan daha ağır bir formda görülüyor olması. Buna karşılık da aşılamanın hızlandırılması gerektiğine de inanıyorum. Ülkemiz bu noktada elinden geleni yapıyor. Vatandaşlarımızda ne yazık ki birtakım soru işaretleri oluşturulmaya çalışılıyor. Bunlara katiyetle inanmamak gerekiyor. Şu anda Amerika’da yüzde 60’ın üzerinde bir aşılama oranı var. Onlar da bizim kullandığımız aşıları kullanıyorlar. Bilime bu kadar bedel veren ülkelerin bu noktada olduğunu biliyorken bilhassa de bizim ilaç ve tıbbi aygıt kurumumuz, halk sıhhati kurumumuz çok önemli çalışmalar yürütüyorken vatandaşlarımızda böylesi kuşkuların olması çok uygun değildir” diye konuştu. ‘POST COVİD’ SENDROMLARINA YÖNELİK ÖNLEM ALINMALI’Türkiye’de koronavirüs geçiren 5 milyondan fazla kişi olduğunu ve virüs atlatanlarda çeşitli rahatsızlıkların yaşandığını söyleyen Prof. Dr. Çetin, şunları söyledi: “Çok sayıda beşerde ‘multi organ tutulumu’ oluşmaktadır. Birinci dereceden tutulumlar akciğeri tutmuş olmasına karşın damar yapısının olduğu çabucak hemen bütün organları da tuttuğundan ötürü birtakım düşünceler görülmeye başlandı. Bilhassa teneffüs yetmezliği, nefes darlığı üzere şikayetler toplumumuzda artmaya başladı. Bu hususta ben sıhhat yöneticilerini tedbir alamaya davet ediyorum zira beşerler nasıl olsa birkaç ay sonra geçer diyerek bu cins hastalıkları göz arkası etmektedirler. Bilhassa damar yapısı kıymetli olan bir ekip kalp hastalıkları ya da akciğer hastalıklarına yatkınlığı arttırdığından ötürü hastanelerimizin, sıhhat kuruluşlarımızın bu istikamette kesinlikle ‘post covid’ sendromlarına yönelik önlemler almalarında yarar var. Bunun da en değerli alanlarından bir tanesi kardiyopulmoner rehabilitasyon ünitelerinin devreye sokulmasıdır. Ülkemizde çok iyi çalışan rehabilitasyon merkezlerimiz var. Bilhassa Sıhhat Bakanlığı’nın kendi hastanelerinde bu merkezleri görüyoruz. Kendim de bu hastalığı geçirdiğim için biliyorum. Sanatoryumda çok iyi bir takım teneffüs rehabilitasyonu alanında çalışmakta. Nefes darlığım var fakat nasıl olsa bir mühlet sonra geçer deyip atlanmasın. Kesinlikle bulundukları yerde şikayetleriyle ilgili kliniğe başvurmalarında yarar var. Sıhhat yöneticilerimizin pulmoner rehabilitasyon ünite sayısını arttırması gerekiyor. Biz Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi olarak kendi pulmoner rehabilitasyon servisimizi tekrar devreye soktuk ve hizmet vermeye başladık. Çeşitli vilayetlerde birçok merkez bu alanda hizmet vermektedirler. Vatandaşlarımız da lütfen hastaneye gidip bu badirelerini ilgili uzmanlarla paylaşmaktan çekinmesinler.”