Anadolu, yerleşik hayata geçişin güzümüze ulaşan en hoş örneklerine konut sahipliği yapmaktadır. Çayönü, Ergani’de yer alan, Türkiye ve Güneydoğu Avrupa’nın birinci köy yerleşkesidir. Tarih öncesinden kalma bu höyük, M.Ö 8500’de başlayan yerleşimine ilişkin evrelerin izlerini barındırmaktadır. Çayönü Höyüğü birebir vakitte madencilik tarihinin başladığı birinci yer olarak kabul edilmektedir. Bakır birinci kere Çayönü’nde belirli tekniklerle ısıtılarak şekillendirilmeye başlanmıştır.
ÇAYÖNÜ TARİHİ ÖNEMİ
Dünya uygarlık tarihinin en değerli merkezi olan Mezopotamya, tarihin başladığı yer olarak kabul edilir. Mezopotamya’da yer alan dünyanın birinci köyü olarak kabul edilen Çayönü’nde tarım ve besiliğe ilişkin tarihteki birinci örneklere rastlanmaktadır. Çayönü halkı, geçimini tarımla sağlayarak temel besinlerini tarımda elde ettikleri mahsullerden karşılamaktaydı. Çayönü’nde yapılan hafriyatlarda çok fazla av materyali toprak altından çıkarılır. Bu da şimdi yerleşik hayata geçen Çayönü halkının avcı-toplayıcı hayat alışkanlıklarını bırakamadıkları görülmektedir. Çayönü hem tarım hem de hayvancılığın yapıldığı, günümüz köy hayatının temellerinin atıldığı en eski köy olma özelliğine sahiptir. Çayönü kazılarında bulunan hayvan kemiklerinden yapılan avcılık materyallerinden, hayvanların birinci kere evcilleştirildiği köy olduğu tezini güçlendirmektedir. Tarım ve hayvancılık dışında mimari manada da devrin en kıymetli örneklerini veren Çayönü, yuvarlık ve ızgara planlı en iyi neolitik (cilalı taş devri) periyodu mesken örneklerini vermektedir.
ÇAYÖNÜ NEREDEDİR?
Güneydoğu Anadolu’nun birinci yerleşim yerlerinden olan Çayönü, Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde yer almaktadır.
Haber7
