Kamuoyunda 4. Yargı Paketi olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ve Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Konseyinde kabul edilerek maddeleşti.
Kanuna nazaran, idari müracaatlara karşılık verme mühleti 60 günden 30 güne, yanıt verme müddetinin kısaltılmasına bağlı olarak kesin olmayan yanıtlar için öngörülen bekleme müddeti ise 6 aydan 4 aya indirilecek.
İdari Yargılama Tarzı Kanunu’nda yapılacak değişiklikle, üst makamın yahut üst makam yoksa süreci yapmış olan makamın yanıt verme müddeti 60 günden 30 güne indirilecek. İdari aksiyonlar nedeniyle dava açmadan evvel yönetime yapılan mecburî müracaatlara ait yönetime tanınan 60 günlük yanıt verme mühleti de 30 güne düşürülecek.
Yargılamada yaşanan gecikmelerin önüne geçilmesi ve makul müddette yargılanma hakkı ile hak arama hürriyetinin daha faal korunması için idari yargı mercilerince verilen son kararlar, gerekçesiyle birlikte en geç 30 gün içinde yazılacak.
Düzenlemenin maddeleşerek yürürlüğe girmesinden evvel yapılmış idari müracaatlar bakımından, yönetimin karşılık verme müddeti 60 gün, kesin olmayan yanıtlar için öngörülen bekleme müddeti ise 6 ay olarak devam edecek.
Bayana şiddetle gayret
Bayana karşı şiddet hareketleriyle daha faal gayret edilmesi ve caydırıcılığın sağlanması hedefiyle eşe karşı işlenen “kasten öldürme”, “kasten yaralama”, “eziyet” ve “kişiyi hürriyetinden mahrum kılma” hatalarında kabul edilen cezayı artırıcı nedenler, boşanılan eşi de kapsayacak.
Bilişim sistemlerinin, banka yahut kredi kurumlarının ya da banka yahut kredi kartlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen cürümlerde, davaya bakma yetkisi bakımından kabahatin işlendiği yer mahkemesine ek olarak mağdurun yerleşim yeri mahkemeleri de yetkili olacak. Düzenlemeyle, soruşturma ve kovuşturma kademelerinde verilebilecek yetkisizlik kararları nedeniyle ortaya çıkacak vakit ve hak kayıplarının önlenmesi amaçlanıyor.
Şahidin zorla getirilmesi
Yoluna uygun olarak çağrılıp da mazeret bildirmeksizin gelmeyen şahitler hakkında verilen zorla getirme kararlarının bildirilmesine ait ek yol getiriliyor. Buna nazaran, teknolojik gelişmeler doğrultusunda yargısal aktiflik ve verimliliğin artırılması gayesiyle mevcut metoda ek olarak zorla getirme kararı; telefon, telgraf, faks, elektronik posta üzere bağlantı bilgilerinin evrakta bulunması halinde bu araçlardan yararlanılarak da şahide bildirilecek.
Tabiri alınmak gayesiyle düzenlenen yakalama buyruğu üzerine mesai saatleri dışında yakalanan ve belirlenen tarihte yargı merci önünde hazır bulunmayı taahhüt eden kişi, Cumhuriyet savcısının buyruğu doğrultusunda hür bırakılabilecek. Bu karar her yakalama buyruğu için lakin bir kere uygulanabilecek. Taahhüdünü yerine getirmeyen bireye, yakalama buyruğunun düzenlendiği yer Cumhuriyet savcısınca bin lira idari para cezası verilecek.
Katalog kabahatlerde bir kişinin tutuklanabilmesi, kuvvetli hata kuşkusunun somut kanıtlara dayanmasına bağlı hale getirilecek.
Tutuklamaya, tutuklamanın devamına yahut bu bahisteki bir tahliye isteminin reddine ait hakim yahut mahkeme kararlarında, mevcut şartlara ek olarak isimli denetim uygulamasının yetersiz kalacağını gösteren kanıtlar de somut olayda gösterilecek ve kararda yer alacak.
Konutu terk etmeme yükümlülüğü, şahsi hürriyeti sınırlama sebebi sayılarak, bu yükümlülük altında geçen her 2 gün, cezanın mahsubunda 1 gün olarak dikkate alınacak.
İsimli denetim yükümlülüğü süresiz olmayacak
Düzenlemeyle, gerek soruşturma gerekse kovuşturma evresinde isimli denetim yükümlülüğünün devamının gerekip gerekmeyeceği konusunun, yargı mercilerince makul aralıklarla incelenmesi mecburî hale getirilecek.
Soruşturma evresinde, şüphelinin isimli denetim yükümlülüğünün devamının gerekip gerekmeyeceği konusunda en geç 4 aylık aralıklarla Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hakimi tarafından bir karar verilecek.
Kovuşturma evresinde ise mahkeme, hakkında isimli denetim kararı bulunan sanığın bu yükümlülüğünün devam edip etmeyeceğine en geç 4 aylık mühlet içinde resen karar verecek.
İsimli denetim mühleti, ağır ceza mahkemesinin misyonuna girmeyen işlerde en çok 2 yıl olup, bu müddet, mecburî hallerde münasebeti gösterilerek 1 yıl daha uzatılabilecek. Ağır ceza mahkemesinin misyonuna giren işlerde ise isimli denetim müddeti en çok 3 yıl olup, bu müddet, zarurî hallerde münasebeti gösterilerek uzatılabilecek. Lakin uzatma mühleti, toplam 3 yılı, Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Kısmında tanımlanan cürümler ile Terörle Çaba Kanunu kapsamına giren cürümlerde 4 yılı geçemeyecek.
İddianamede kanıtla ilgisi bulunmayan bilgilere yer verilemeyecek
Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi halinde olduğu üzere beraat kararı verilmesi halinde de tespit yahut dinlemeye ait kayıtlar, hakim kontrolü altında yok edilecek.
İddianamede olayların kanıtlarla ilişkilendirilerek açıklandığı kısımda, yüklenen cürmü oluşturan olaylar ve kabahatin kanıtlarıyla ilgisi bulunmayan bilgilere yer verilemeyecek.
İddianameye ait bilgiler ve duruşma tarihi; telefon, telgraf, faks, elektronik posta üzere bağlantı bilgilerinin evrakta bulunması halinde bu araçlardan yararlanılarak da bildirilecek.
Kovuşturma evresine geçildiğinde davet kağıdına iddianame de eklenecek.
Seri muhakeme tarzında yaptırımın belirlenmesi bakımından şartları bulunması halinde zincirleme suça ait kararlar uygulanabilecek.
Mahkemece tespit edilen eksiklikler, Cumhuriyet savcısı tarafından tamamlandıktan sonra talep yazısı tekrar düzenlenerek mahkemeye gönderilebilecek.
Duruşma günü belirlendikten sonra kolay yargılama yordamı uygulanamayacak.
Sulh ceza hakimliğinin tutuklama ve isimli denetime ait verdiği kararlara karşı yapılan itirazların incelenmesi, yargı etrafında bulunduğu asliye ceza mahkemesi yargıcına ilişkin olacak. İtirazı incelemeye yetkili mercilerin farklı olduğu hallerde, itirazların gecikmeksizin incelenmesi için karara itiraz edilen sulh ceza hakimliği tarafından gerekli önlemler alınacak. Sulh ceza hakimliği işleri, asliye ceza hakimi tarafından görülüyorsa itirazı inceleme yetkisi ağır ceza mahkemesi liderine ilişkin olacak.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle; açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan mahkumlar, kontrollü özgürlük önlemi uygulanarak cezasının infazına karar verilen mahkumlar ve kontrollü özgürlük önleminden yararlanan mahkumların müsaadeli sayılmalarına ait müddet, salgının devam etmesi halinde Sıhhat Bakanlığının önerisi üzerine, Adalet Bakanlığı tarafından her seferinde iki ayı geçmemek üzere iki defa daha uygulanabilecek. Böylece salgının sürmesi durumunda Kovid-19 müsaade mühletinin en fazla 30 Kasım 2021’e kadar uzatılabilmesi öngörülüyor.
Hakim adayları ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesinde staj yapma imkanı getirilecek.
Genel Heyette, 4. Yargı Paketi’nin kabul edilmesinin akabinde Hayvanları Müdafaa Kanunu ile Türk Ceza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine başlandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sinan Uslu
Haberler.com
